III. TRƯỜNG HỌC
Trường học. - Như tất cả mọi trường học, như tất cả mọi nhà tù, trông ra
một phố tối tăm, nhưng không xa Máctuarê, quảng trường Máctuarê, quảng
trường to của chúng tôi, ở đó có tòa thị chính, chợ hoa quả, là nơi hò hẹn
của tất cả đám trẻ con lêu lổng, niềm vui của thành phố. Hơn nữa đầu phố
ấy ồn ào, có quán rượu, theo hồi ấy gọi là “nút chai” với một lõi cây, một bó
cành dùng làm biển hàng. Từ những nút chai ấy lan ra tiếng cãi nhau, mùi
rượu vang bốc lên đầu tôi, kích thích các giác quan, làm tôi thấy vui hơn và
khỏe hơn.
Mùi rượu vang ấy! - Mùi thơm của các quầy rượu! - Đến nay mũi tôi vẫn
còn phập phồng và ngực căng lên.
Những người uống rượu làm ầm ĩ, họ có vẻ phè phỡn với những dải vải ở
roi ngựa và những đồ trang sức đầy áo. - Họ thét to vừa đốp tay nhau vừa
rủa việc bán lợn hoặc bán bò.
Lại một nút chai nữa bật nổ, một chuỗi cười vang lên, và những cái chai
chạm nhau lanh canh trong tay lão chủ quán! Mặt trời ném ánh vàng vào
các cốc, lóa sáng một cúc áo, thiêu cháy một đám ruồi trong góc kia. Quán
rượu la thét, tỏa hơi nồng, sặc mùi hôi, bốc khói và xôn xao.
Cách đó chừng hai phút đi bộ, trường học mốc meo, buồn thiu buồn chảy
và nồng nặc mùi rượu; người ra, người vào đều tắt ánh mắt, hạ thấp giọng,
nhẹ bước, để khỏi làm thương tổn tới kỷ luật, phá rối im lặng, quấy rày buổi
học.
Cái mùi già lão làm sao!...
Chính cô Balăngđrô dẫn tôi tới đó. - Mẹ tôi bị ốm. - Người ta sửa soạn
làm cho tôi trước khi đi, và tôi sắp phải tự giam hãm trong đó tới tám giờ
tối. Tới giờ ấy, cô Balăngđrô tới đón tôi về. Một đôi khi tôi rất buồn, và tôi
vừa nức nở vừa kể cô nghe những phiền muộn của tôi.
Thầy tôi coi phòng học thứ nhất
[11]
, phòng của học sinh toán, tu từ học và
triết học. Thầy tôi không được mọi người yêu, người ta bảo thầy tôi gấu.
Thầy tôi đã xin ông hiệu trưởng cho phép để tôi ngồi học ở phòng thầy
tôi, bên cạnh bục, và tôi ngồi đó, cặm cụi làm bài bên thầy tôi, trong lúc
