“Anh nào láu lỉnh đây? - Xvét-la-vi-đốp bối rối. - Máy có xem phim
không? Không! Thế còn ăn kẹo? Chẳng lẽ mình đâm quẩn? Dù sao cũng
phải bình tĩnh. Cần phải phân tích tỉ mỉ hơn”.
— Thế gần đây bạn xem phim nào? - anh hỏi “X”.
— Xem phim nước ngoài. “Chết vì hai xu”, “Trừng phạt”, “Nguồn gốc
của sức mạnh”.
Những tên phim này đều lạ lùng đối với người Mát-xcơ-va. Anh yêu cầu
nói rõ thêm:
— Bạn hãy kể nội dung của bộ phim thứ nhất xem nào.
“X” bắt đầu kể.
Chuyện kể hấp dẫn đến nỗi chưa nghe hết chuyện, Xvét-la-vi-đốp đã cắt
ngang lời “X” và đánh điện báo:
— Thôi đủ rồi!
Anh ngả lưng tựa vào ghế và mệt nhọc nói:
— Đây là người.
— Anh đoán đúng đấy! - giáo sư Grô-mốp chân thành mừng rỡ nói. - Tôi
nhận thấy những ý nghĩ ngay từ đầu tiên của anh là đúng: máy nói dối, còn
người nói thực. Nào bây giờ mời anh làm quen với người giúp việc của tôi.
Và anh sẽ thấy tại sao ông ta lừa được anh.
Xvét-la-vi-đốp nhớ lại ông già lưng còng, hoạt bát. Trên mặt ông có rất
nhiều nếp nhăn khi ông cười láu lỉnh; cặp mắt thì nheo lại như chỉ còn là
những điểm xanh nhỏ tí. Trong khi chơi Pum-pô-nốp không láu cá, nên ở vai
“X”, ông vẫn trả lời mộc mạc và thành thực mọi câu hỏi. Ông ta rất già và vì
vậy, ông cam đoan với mọi người rằng, mình đã sống tám trăm tuổi; trong số
tám trăm năm ấy, ông đã giúp việc giáo sư được ba trăm năm mươi năm.
Ông nói: “Làm sao được bây giờ, tôi đã tính đúng là như vậy. Xin anh bỏ
quá cho vì lão đã làm phiền anh”. Ông ta chơi cờ tướng rất giỏi và say mê
xem phim. Sự say mê này đã làm ông ta bị lộ.
