Ngồi trước các cần ma-níp đánh điện tín, Xvét-la-vi-đốp hình dung khá dễ
dàng chiến thuật của những tay chơi không biết mặt. Người không thể vờ là
máy được. Sự chậm trễ trong khi tính toán sẽ lộ ngay. Còn máy thì phải trả
lời láu lỉnh, lừa dối giả vờ là người. Những người như Pum-pô-nốp thì
không giấu được cái gì, chắc chắn là chỉ có nói thật thôi. Xem chừng cái hệ
thống lô-gích ấy có phần đúng. Nhưng dù sao “X” và “Y” cũng làm cho
Xvét-la-vi-đốp lao đao.
Sau những câu trả lời đầu tiên, anh suy nghĩ: "“X” tám trăm tuổi. Nói
khoác. Nhất định đây là máy”. Nhưng kết luận vội như vậy thì quá sớm.
Xvét-la-vi-đốp quyết định kiểm tra bằng tính toán.
Anh ra cho “X” một bài toán đơn giản:
— Cộng 938.714 với 47.218.
“X” suy nghĩ trong ba mươi giây và cộng được:
— 975.932.
Xvét-la-vi-đốp ra cho “Y”:
— Cộng 723.023 với 252.910.
Nửa phút sau, máy điện báo của “Y” hoạt động:
— 975.932.
— “Ồ” - người kỹ sư nói một mình, - anh nào cũng nghĩ mất nửa phút.
Anh nào láu cá đây!
Anh hỏi dồn dập “Y” một loạt câu hỏi:
— Bạn hãy đọc đoạn đầu của chương thứ nhất trong tác phẩm “Ép-ghê-
nhi Ô-nhê-ghin” của Pu-skin
— “Bác tôi bản chất thật thà...” - “Y” đọc ngay.
— Bạn không nghĩ rằng, - Xvét-la-vi-đốp hỏi, - đúng hơn là thế này “Bác
tôi có tính thật thà” à?
— Như thế sẽ mất nhịp điệu, hỏng vần thơ. - “Y” nhận xét khá hợp lý.
