tính toán cũng không xác định được đóng góp của một bộ phận vào thành
quả chung: không thể đánh giá những việc mà bộ phận nghiên cứu, phòng
luật, ban thư kí, phòng thống kê v.v. làm được theo cách, ví dụ như, đánh
giá mức độ hoàn thành công việc của bộ phận bán hàng hay bộ phần sản
xuất. Kết quả của các bộ phận như nghiên cứu, phòng luật v.v. có thể giao
cho trưởng các bộ phận đó đánh giá, còn kết quả của những bộ phận như
sản xuất và bán hàng thì giao cho tổng giám đốc doanh nghiệp, vì những
người có trách nhiệm đưa ra những đánh giá như thế (tổng giám đốc hoặc
lãnh đạo các bộ phận) nhìn thấy rõ các điều kiện của thị trường và quan tâm
đến sự chính xác của những đánh giá do họ đưa ra - thu nhập của họ phụ
thuộc vào hiệu quả của công việc mà họ chịu trách nhiệm.
Trái ngược với các doanh nghiệp loại này, tức là những doanh nghiệp
mà mỗi thương vụ đều được kiểm soát bằng cách tính lời lỗ, là bộ máy quản
lí hành chính nhà nước. Tính toán không thể nào chỉ ra được rằng một vị
quan tòa (cái gì đúng với một vị quan tòa thì cũng đúng với bất kì quan
chức nào khác) đã hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn hay là tồi hơn. Không thể
nào có được những tiêu chí khách quan để đánh giá một huyện hay một tỉnh
được quản lí tốt hay kém, với chi phí cao hay chi phí thấp. Như vậy, đánh
giá hoạt động của các quan chức là đánh giá mang tính chủ quan, và do đó
có tính tùy tiện. Ngay cả vấn đề là một phòng ban nào đó có cần thiết hay
không, nhân viên của nó quá nhiều hay quá ít, và liệu tổ chức của nó có phù
hợp với mục đích đặt ra hay không cũng chỉ có thể được giải quyết trên cơ
sở những tính toán chứa một số yếu tố chủ quan.
Chiến tranh là lĩnh vực quản lí nhà nước duy nhất mà tiêu chí thành
công hay thất bại là điều không cần bàn cãi. Nhưng ngay cả ở đây ta cũng
chỉ có thể nói rằng chiến dịch đã thành công hay không mà thôi. Còn câu
hỏi về việc bố trí lực lượng trước khi trận đánh diễn ra đã góp phần như thế
nào vào kết quả của chiến dịch, năng lực hoặc sự thiếu năng lực của những
người chỉ huy trong quá trình tiến hành chiến dịch đã ảnh hưởng tới kết quả
chung cuộc như thế nào, những biện pháp mà họ đưa ra chính xác đến mức
