xuất vào những hướng mà theo quan điểm của người tiêu dùng là đúng đắn
nữa.
Tính toán lời lỗ thông qua công việc kế toán và sổ sách giúp cho nghiệp
chủ và nhà tư sản kiểm tra mỗi bước đi với những chi tiết nhỏ nhặt nhất,
bằng độ chính xác cao nhất, và nhìn thấy hiệu ứng của mỗi thương vụ đối
với kết quả tổng hợp của doanh nghiệp. Tính toán tiền nong và hạch toán
giá thành là công cụ trí tuệ quan trọng nhất của nghiệp chủ trong xã hội tư
bản, và chính Goethe chứ không phải ai khác đã tuyên bố rằng hệ thống kế
toán kép là "một trong những phát minh tuyệt vời nhất của trí tuệ con
người". Goethe có thể nói như thế vì ông không có thái độ ghen tị đối với
doanh nhân như những người cầm bút nhỏ nhen khác, những kẻ tạo thành
dàn đồng ca suốt ngày kêu gào rằng thường xuyên tính toán và lo lắng về
lời lỗ là tội lỗi nhục nhã nhất.
Tính toán tiền nong, kế toán và thống kê về doanh thu và chi phí sản
xuất cho phép ngay cả các doanh nghiệp lớn nhất và phức tạp nhất kiểm
soát một cách chính xác kết quả công việc của từng bộ phận, và bằng cách
đó, hình thành nhận thức về mức độ đóng góp của người đứng đầu mỗi bộ
phận đối với thành tích chung của doanh nghiệp. Đấy là kim chỉ nam đáng
tin cậy để đánh giá năng lực của những người lãnh đạo tại những bộ phận
khác nhau. Ta có thể biết giá trị của họ và mức lương phải trả cho họ. Việc
được thăng tiến lên những vị trí cao hơn và có trách nhiệm hơn là nhờ kết
quả đã được thể hiện trên những vị trí thấp hơn. Khi có thể dùng hạch toán
giá thành để kiểm tra được hoạt động của người lãnh đạo từng bộ phận thì
ta có thể theo dõi một cách kĩ lưỡng hoạt động của doanh nghiệp trên từng
lĩnh vực, cũng như hiệu quả của những biện pháp tổ chức cụ thể và những
biện pháp khác.
Dĩ nhiên là mức độ chính xác của việc kiểm soát không phải là vô hạn.
Khác với việc đánh giá người lãnh đạo, ta không thể xác định được thành
công hay thất bại của từng người trong mỗi bộ phận. Ngoài ra, phương pháp
