ước nguyện của dân chúng trong các khu vực này vẫn không được đáp ứng,
đơn giản là vì họ không muốn có bất cứ ràng buộc của một liên minh chính
trị nào với người Nga. Yêu cầu dân chủ của họ là: tách khỏi đế chế Nga,
thành lập các nước Ba Lan, Phần Lan, Latvia, Lithuania… độc lập. Thực tế
là những đòi hỏi này và những đòi hỏi tương tự của các dân tộc khác (cụ thể
là người Ý, người Đức ở Schleswig-Holstein, người Slav trong đế chế
Hapsburg) chỉ có thể được đáp ứng khi người dân đứng lên cầm vũ khí là
nguyên nhân quan trọng nhất của tất cả các cuộc chiến tranh diễn ra ở châu
Âu từ sau hội nghị Vienna.
Như vậy, quyền tự quyết định trở thành thành viên của một nhà nước
nào đó có nghĩa là: bất cứ khi nào dân chúng ở một khu vực nào đó, dù là
một làng, một huyện hay một số huyện nằm cạnh nhau, thể hiện rõ bằng
một cuộc trưng cầu dân ý được tiến hành một cách tự do rằng họ không
muốn tiếp tục nằm trong liên minh với quốc gia hiện nay nữa, và muốn
thành lập một quốc gia độc lập hay liên kết với một quốc gia khác, thì ước
muốn của họ phải được tôn trọng và thực hiện. Đấy là biện pháp khả thi và
hữu hiệu nhất trong việc ngăn chặn những cuộc chiến tranh, cả nội chiến
lẫn chiến tranh giữa các quốc gia.
Gọi quyền tự quyết này là “quyền tự quyết của các dân tộc” là không
hiểu vấn đề. Đây không phải là quyền tự quyết của một dân tộc trong những
đường biên giới đã được xác định mà là quyền quyết định của dân chúng
trong một khu vực lãnh thổ đối với câu hỏi họ muốn nằm trong thành phần
của đất nước nào. Việc không hiểu sự khác biệt này thậm chí còn gây ra
những hậu quả nghiêm trọng hơn, đấy là khi “quyền tự quyết của các dân
tộc” được dùng để chỉ việc một quốc gia dân tộc có quyền tách và nhập
những khu vực có dân cư thuộc sắc tộc mình sinh sống thuộc một quốc gia
khác trái với nguyện vọng của người dân ở đấy. Bọn phát xít ở Ý, trên cơ sở
nhận thức như thế về quyền dân tộc tự quyết, đã tìm cách biện hộ cho yêu
sách của họ trong việc tách một số bang của nước Thụy Sĩ và hợp nhất
những bang này vào nước Ý, mặc dù dân chúng các bang này không có
