CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ
Nguyễn Tuân
www.dtv-ebook.com
Trên Đỉnh Non Tản
"Núi cao sông hãy còn dài
Năm năm báo oán đời đời đánh ghen"
Làng Chàng Thôn, tổng Kim Quan, huyện Thạch Thất, tỉnh Sơn Tây
là một làng trung du mà hai phần ba số dân làm nghề thợ mộc. Cái chàng
cái đục của dân Chàng Thôn không những được người trần biết đến mà tỉnh
thoảng cứ dăm bảy năm một, lại có người tiên trên núi hạ sơn cầu đến, sau
những vụ lụt to tháng tám đánh chìm hết những làng ở rải rác phía chân núi
Tản Viên.
Vài năm năm một, vua Thủy lại dâng nước một lần như thế lên chân
núi Tản, lên lưng chừng núi Tản, lên đến đỉnh núi Tản. Nhà cửa, trâu dê bò
lợn, hao màu bị ngâm nước cứ hàng tuần trăng một, rồi chết, rồi nẫu, rồi
nữa, rồi tan theo với ngọn nước lúc rút, tiếng nước xiết réo lên như thiên
binh vạn mã. Mỗi nột kỳ nước trắng cuộn dâng nên vùng non Tản cao ngất
trời xanh, rồi lại cuồn cuộn rút về thủy quốc, dân gian khổ hại không biết
thế nào mà lường được. Có nhiều làng bị nạn nước, toàn thể sinh linh đều
biệt tích. Nóc đình các làng bị nước phù sa chôn chặt, nhiều khi phải đào
móc mãi mới dò được ra dấu vết cũ. ở nhiều chỗ không ngờ tới, người ta
thường còn đào thấy những hài cốt kỳ quái của loại động vạt đời thạch khí.
Trận hồng thủy đã đem từ những nguồn, những ngàn xa nào, biết bao con
vật quái về chôn tại vùng xuôi này. Như là cái mai con dải to bằng cả một
cái giếng làng đào thấy ở cạnh cái văn chỉ hàng huyện huyện Tùng Thiện
chẳng hạn. Còn nhiều thứ xương cốt của nhiều giống thủy quái khác nữa bị
giạt vào các chân đồi, vào giữa thung lũng các xóm núi, mà nước rút xuống
