“Ánh sáng, ánh sáng của Mặt Trời và Mặt Trăng, gã vẫn còn sợ và căm
hận, ta nghĩ gã sẽ luôn sợ và căm hận; nhưng gã láu cá. Gã thấy mình có thể
lẩn tránh ánh sáng ban ngày cũng như ánh trăng, tiến lên nhanh êm giữa
đêm khuya thanh vắng nhờ cặp mắt xanh nhợt lạnh lẽo, bắt những thứ bé
nhỏ, khiếp sợ và khinh suất. Cùng với nguồn thực phẩm mới, bầu không khí
mới, gã trở nên mạnh và liều lĩnh hơn. Gã tìm được đường vào sâu trong
rừng Âm U, đúng như ta dự đoán.”
“Có phải đó là nơi ông tìm thấy gã ta không?” Frodo hỏi.
“Ta gặp gã ở đó,” Gandalf trả lời, “nhưng trước đó gã đã đi lang thang
xa lắm, lần theo dấu vết của Bilbo. Khó có thể biết được gì chắc chắn từ gã,
bởi cuộc chuyện trò của gã liên tục bị gián đoạn vì chửi rủa và hăm dọa.
‘Nó có cái gì trong túi áo?’ gã hỏi. ‘Nó không chịu nói, không bảo bối ạ. Đồ
lỏi lừa đảo. Không phải một câu hỏi công bằng. Nó lừa trước mà, đúng như
vậy. Nó phá luật. Chúng ta đáng lý phải siết nó thật chặt, phải đấy bảo bối.
Rồi chúng ta sẽ siết thật chặt, bảo bối ạ!”
“Đó là ví dụ lối nói năng của gã. Ta không nghĩ là cháu muốn nghe
thêm. Ta đã nghe đến phát mệt không biết bao nhiêu ngày rồi. Dầu vậy từ
nhiều lời bóng gió rơi rớt đây đó giữa mớ bòng bong, ta lượm lặt ra rằng
đôi chân cuốc bộ cuối cùng đã đưa gã đến Esgaroth, tới cả những con phố
trong thành bang Thung Lũng, vừa lén lút nghe ngóng vừa dòm ngó. Chao,
tin tức về các biến cố to lớn thường lan xa khắp Vùng Đất Hoang, nhiều
người nghe được tên Bilbo và biết chú ấy từ đâu đến. Chúng ta cũng không
giữ bí mật hành trình quay trở về nhà chú ấy ở miền Tây. Đôi tai thính của
Gollum chẳng mấy mà biết được điều gã muốn biết.”
“Vậy tại sao gã không lần theo bác Bilbo nữa?” Frodo hỏi. “Tại sao gã
không đến Quận?”
“À,” Gandalf nói, “bây giờ chúng ta đến đoạn đó đây. Ta nghĩ Gollum
đã cố. Gã lên đường quay lại miền Tây, đến mãi chỗ Sông Cả. Nhưng rồi gã
