nhưng Sam lại chỉ có thể gà gật đôi chút, ngay cả khi
Gollum rõ ràng đã ngủ say, thở khò khè và giật giật
trong những giấc mơ bí hiểm. Có lẽ chính cái đói chứ
không phải nỗi ngờ vực đã khiến chú không ngủ
được: chú đã bắt đầu ao ước một bữa ăn ấm cúng,
“món gì đó nóng hổi mới ra lò”.
Ngay khi vùng đất chìm vào màu xám không hình
không dạng dưới màn đêm đang buông xuống, họ lại
bắt đầu lên đường. Được một chốc Gollum dẫn họ tới
con đường về Nam; đến đó họ đi nhanh hơn, mặc cho
hiểm nguy lúc này lớn hơn nhiều. Tai họ căng ra nghe
ngóng xem có hay không tiếng vó ngựa hay bước
chân trên con đường phía trước, hoặc bám theo họ từ
phía sau; nhưng đêm trôi qua mà họ chẳng nghe thấy
tiếng người hay ngựa nào.
Con đường đã được mở từ lâu lắm rồi, và trong
khoảng đâu như ba mươi dặm dưới Morannon mới
được sửa sang lại, thế nhưng càng đi về phía Nam nó
càng bị hoang hóa. Dấu ấn bàn tay Con Người thời
xưa vẫn còn thấy được ở mạch đường thẳng tắp và
nền phẳng lì: thỉnh thoảng nó cắt xuyên qua những
sườn đồi dốc, hay vượt qua dòng nước dưới một cổng
vòm đá bền chắc rộng rãi và cân đối; nhưng rồi toàn
bộ dấu vết những công trình đá cũng thưa dần, trừ
một vài cây cột đổ vỡ ở đây đó, nhô ra khỏi những
bụi cây ven đường, hay những phiến đá lát đường cũ
nát vẫn lấp ló giữa cỏ và rêu. Thạch nam, cây cối và
dương xỉ trườn xuống, tỏa ra từ hai bờ đường, hoặc
bò lan trên mặt đất. Cuối cùng nó nhỏ lại chỉ còn là
vệt đường xe kéo chẳng mấy khi dùng đến; thế nhưng
nó chẳng vòng vèo uốn lượn mà vẫn kiên định bám
theo hướng cũ, dẫn họ theo lối nhanh nhất.
