Quỷ khổng lồ. Chữ quỷ khổng lồ dùng để dịch chữ Sindarin Torog.
Nguyên thủy từ trong thời bóng tà thuở Cựu Niên, đấy là những sinh vật
xuẩn ngốc đần độn, hiểu biết ngôn ngữ không hơn gì thú vật. Nhưng Sauron
đã dùng đến chúng, dạy cho chúng chừng ít ỏi nào chúng học được, và tiêm
thêm cho chúng trí khôn nhờ thói quay quắt. Vì thế lũ quỷ khổng lồ học nói
theo khả năng của chúng từ lũ Orc, và ở miền Tây lũ Quỷ đá nói thứ Ngôn
Ngữ Chung đã bị méo mó nhiều.
Nhưng tới cuối Kỷ Đệ Tam xuất hiện một giống quỷ chưa từng thấy ở
mạn Nam rừng Âm U và trên các dãy núi bao Mordor. Olog-hai là tên
chúng bằng Ngôn Ngữ Đen. Việc chúng là do Sauron sinh ra thì không còn
phải bàn cãi, nhưng từ thứ nguyên liệu nào không ai biết. Nhiều người cho
rằng chúng vốn chẳng phải Quỷ khổng lồ mà là Orc ngoại cỡ: nhưng bọn
Olog-hai cả về hình thù cơ thể lẫn trí óc đều khác hẳn ngay đến cả loài Orc
to nhất, hơn chúng gấp nhiều lần cả về kích cỡ và sức mạnh. Chúng là quỷ
khổng lồ, nhưng lại chứa đầy ý chí tàn ác của tên chủ nhân; một giống dân
hung hãn, khỏe như voi, nhanh nhẹn, dữ tợn và xảo quyệt, nhưng còn rắn
hơn đá. Khác hẳn giống quỷ cổ thời Bóng Tà chúng chịu được Mặt Trời,
chừng nào còn được ý chí Sauron điều khiển. Chúng nói ít, và dùng thứ
tiếng duy nhất là Ngôn Ngữ Đen của Barad-dûr.
Người Lùn. Người Lùn là một giống dân chẳng giống ai. Về nguồn
gốc lạ lùng của họ, về lý do vì sao họ vừa giống lại vừa khác cả Tiên lẫn
Con Người, trong Huyền sử Silmaril có kể; nhưng câu chuyện đó những nòi
Tiên thấp kém hơn ở Trung Địa không biết tới, còn Con Người sau này thì
nhớ lẫn lộn với ký ức về các chủng tộc khác.
Họ là một giống người phần đông cương cường nhưng cục mịch, kín
đáo, cần cù, có trí nhớ dai về mỗi hành động sai quấy (hay ích lợi), yêu
chuộng đá cứng và ngọc quý, yêu những vật thành hình trong tay thợ khéo
hơn là những vật sống tự nhiên nhi nhiên. Nhưng bản chất họ không phải
ác, và rất ít người tự nguyện phục vụ Kẻ Thù, trái với các câu chuyện của
