Kẻ nói dối
Mẹ tôi đọc mọi thứ, trừ sách. Bà đọc quảng cáo trên xe buýt, bà đọc
toàn bộ thực đơn nhà hàng khi chúng tôi đi ăn, bà đọc các tấm pano, áp
phích – đại để, cứ cái gì không có bìa là mẹ tôi muốn đọc. Vì thế nên khi mẹ
tôi tìm thấy một lá thư trong ngăn kéo của tôi thì mẹ tôi đọc, dù thư không
gửi cho bà. “Đằng nào thì thằng James cũng có gì phải giấu giếm đâu?”, mẹ
tôi nghĩ như thế. Bà nhét lá thư trở lại ngăn kéo sau khi đọc xong rồi đi từ
phòng này sang phòng khác trong căn nhà lớn vắng người, vừa đi vừa lẩm
bẩm một mình. Rồi bà lấy lá thư ra đọc lại một lần nữa. Sau đó, không mặc
áo khoác cũng không đóng cửa, bà xuống thềm đi về nhà thờ ở cuối phố. Dù
bực mình hay hoang mang đến đâu, bà luôn đến dự buổi cầu kinh lúc 4 giờ
chiều.
Hôm đó trời đẹp – xanh và lạnh và lặng gió nhưng mẹ tôi bước đi như
thể đang đi trong gió mạnh; người bà gập lại, chân bước những bước ngắn,
vội vã. Anh chị tôi và tôi thấy dáng di này của bà thật buồn cười và chúng
tôi thường nhấm nháy nhau khi mẹ tôi đi ngang qua mặt chúng tôi để cời lửa
hoặc tưới cây. Chúng tôi không để cho mẹ phát hiện ra trò của chúng tôi. Bà
hẳn sẽ không thể nào tin được là mình lại có cái gì đó đáng cười. Cái gần
nhất với sự hài hước ở mẹ tôi là tiếng cười ha ha, không thật. Những người
lạ đôi khi kinh ngạc nhìn bà.
Trong lúc chờ ông linh mục đến muộn, mẹ tôi cầu nguyện. Bà cầu
nguyện theo một lối quen thuộc, có trật tự, và thành kính: trước hết là cho
người chồng quá cố của bà, tức cha tôi; rồi sau đó là cha mẹ bà – cũng đã
chết. Bà sẽ cầu nguyện nhanh cho cha mẹ của bố tôi – chủ yếu là có tính
nghi thức vì bà không ưa họ; cuối cùng bà cầu nguyện cho các con của bà
theo thứ tự tuổi tác, tôi ở cuối cùng. Mẹ tôi không coi sự sáng tạo là một
phẩm chất đáng quý và từ đầu cho đến khi tên tôi xuất hiện thì lời cầu
nguyện của mẹ tôi giống hệt như mọi ngày.
