thành ra như vầy?(lộp cộp). Ngài không biết tự sát là hành vi của kẻ yếu
hay sao? (1)(lộp cộp, lộp cộp). Hay là ngài không có cơm ăn, không có áo
mặc, nên thành ra như vầy?(lộp cộp). Hay là ngài niên kỷ đã cao, tới lúc
phải chết, nên thành ra như vầy?(lộp cộp). Hay là… Hừm, mình thật hồ đồ,
cứ như đang diễn kịch. Sẽ có câu trả lời ngay đây! May mà gần tới nước Sở
rồi, không cần vội gì nữa, thôi thì mời Tư mệnh đại thần (2)tái tạo thân xác,
máu thịtcho anh ta, rồi tán chuyện với anh ta một phen, sau đó để anh ta trở
vềquê nhà, đoàn tụ với gia đình vậy (buông roi ngựa xuống, nhìn về phía
Đông, chắp hai tay hướng lên trời, cất cao giọng, hét lớn). (3)
-----
(1)Thời ấy liên tục xảy ra những vụ tự sát mang tính chất đấu tranh
với sự áp bức của tầng lớp thống trị và lễ giáo phong kiến, các nhà văn của
giai cấp tư sản chưa phân tích kỹ đã phán xét ngay việc tự sát ấy là “hành vi
của kẻ yếu”. Ở đây tác giả có hàm ý phúng thích.
(2)Tư mệnh là một vì sao được chép trong sách cổ Trung Quốc, người
xưa cho rằng Tư mệnh cai quản việc sống chết.
(3)Thiên “Chí lạc” sách “Trang Tử” có chép: Trang Tử đến Sở, thấy
cái đầu lâu rỗng, song vẫn có hình thù, nhân đó cầm roi ngựa gõ và hỏi
rằng: “Ngươi tham sống mất đạo, nên mới như vầy? Hay có chuyện mất
nước, chịu tội búa rìu, nên mới như vầy? Hay làm điều bất thiện, xấu hổ
với cha mẹ vợ con, nên mới như vầy? Hay gặp phải nạn đói rét, nên mới
như vầy? Hay xuân thu của ngươi đã đến nước này rồi chăng?”. Dứt lời, lấy
đầu lâu làm gối nằm. Nửa đêm, đầu lâu xuất hiện trong giấc mộng và nói:
“Lời của ông giống y bọn biện sĩ, xét lời ông nói, đều là phiền muộn của
nhân sinh, chết thì không phải vậy đâu. Ông có muốn nghe nói về cái chết
không?”. Trang Tử đáp: “Có”. Đầu lâu nói: “Chết thì không có vua ở trên,
không có bề tôi ở dưới, cũng không có chuyện bốn mùa, cứ vậy mà lấy trời
đất làm xuân thu, dù là kẻ ngoảnh mặt về hướng Nam xưng vương cũng
không vui vẻ hơn thế đâu”. Trang Tử không tin, nói: “Ta bảo thần Tư
