118. – ÁN GIÀNH GIA TÀI.
Tân-bình-phủ quiền tri phủ, kiêm lý Bình-dương-huyện, ti chức Nguyễn-
hữu-Đạo,
Bẩm
Vì việc kiện ruộng đất, đem lời tiêu khai kiết nghĩ bẩm tường: nguyên
ngày 28 tháng 11 năm nay, có tên Lý-văn-Tài là dân làng Hòa-hưng đầu
đơn kiện Trần-văn-Trực, là dân làng Phú-thọ, giành một sở ruộng của cô nó
là Lý-thị-Thành, ti chức có đòi làng tổng cùng nội vụ tới nha.
Cứ đơn Lý-văn-Tài, là dân làng Hòa-hưng, thuộc tổng Dương-hòa-
thượng, trình rằng: khi cô ruột nó làm bạn với Trần-văn-Điền, là cha Trần-
văn-Trực, thì bà nội nó có trích ra một phần ruộng 10 mẩu 5 sào ở tại làng
Hòa-hưng mà cho cô nó, để lấy lúa mà ăn. Cô nó ở với văn Điền hơn 10
năm, mà không con, qua năm thứ 11, văn Điền chết, cô nó lo việc cấp táng
một mình; còn tên Trực thì bỏ nhà mà đi vong phế, cha chết cũng không về.
Cách hai năm sau, cô nó chết, tuy có danh Trực ở nhà, mà việc tống táng,
đều nhờ nó cùng một tay bà nội nó. Bấy lâu danh Trực ỷ có văn khế cô nó
để lại, chiếm cứ sở ruộng cô nó, không chịu trả. Nay cô nó mất đã hơn 4
năm, nó mới đi thưa tới làng tới tổng, có đòi trong thân tộc, mà xữ việc lún
túng không xuôi lẽ nào. Bức lắm nó phải thưa quan, nhờ lượng quan thẩm
xét, các lời.
Hỏi ra tiên cáo là Lý-văn-Tài, khai rằng: niên canh ất-vì 25 tuổi, quán ở
làng Hòa-hưng, có một mình nó là cháu ruột Lý-thị-Thành; Trần-văn-Trực,
chẳng có dính dấp nghĩa gì mà choán lấy ruộng cô nó, các chuyện khác y
như trong đơn, các lời.
Hỏi ra danh Trực là bị cáo khai rằng niên canh quí-tị, 27 tuổi, là dân làng
Phú-thọ, thuộc về một tổng: cha nó là Trần-văn-Điền, nguyên ở làng Phú-
thọ, đã chết rồi, buổi trước cưới mẹ nó là Phạm-thị-Quế, nguyên ở làng
Tân-sơn, đẻ ra nó, nuôi được 12 tuổi rồi thì mẹ nó chết. Cha nó chắp nối vợ
sau, là Lý-thị-Thành, thì là mẹ ghẻ nó, nguyên ở làng Hòa-hưng, cưới hỏi
