Chuyển họa thành phúc
76
Như thế nào là một phần khác với trọn vẹn?
Kinh Dịch nói: “Điều thiện không tích chứa
thì không đủ tạo thành danh thơm tiếng tốt;
điều xấu ác không tích chứa thì không đủ gây
thành họa diệt thân.” Kinh Thư nói: “Tội ác của
nhà Thương như tiền xâu thành chuỗi, [không
phải chỉ trong một lúc mà thành].”
1
Cũng như
việc tích chứa đồ vật vào vật chứa, nếu siêng
năng tích chứa ắt có ngày sẽ đầy đủ, trọn vẹn;
nếu biếng trễ không tích chứa ắt chỉ được một
phần, không thể chứa đầy trọn vẹn. Đó là một
cách giải thích [về sự khác biệt giữa một phần
hay trọn vẹn].
Lại nữa, ngày xưa có một cô gái đến chùa,
muốn cúng dường nhưng không có nhiều tiền,
1
Nguyên bản Hán văn là: “商罪貫盈.” (Thương tội quán
doanh.) Câu này trích từ kinh Thư, thiên Thái Thệ,
phần thượng, viết đủ là: “商 罪 貫 盈 ，天 命 誅 之.”
(Thương tội quán doanh, thiên mệnh tru chi. – Tội ác
của nhà Thương [được tích chứa] như tiền xâu thành
chuỗi, nên mệnh trời bắt phải diệt vong.) Câu trích ở
đây có ý nói tội ác không tức thời hình thành, mà là sự
tích chứa dần dần, trải qua lâu ngày, cũng như người ta
xâu tiền thành chuỗi, phải qua nhiều ngày dành dụm
mới đủ số thành một xâu.
