TÂY TIẾN
BIÊN GIỚI CỦA ĐẠI VIỆT: VẤN ĐỀ LIÊN QUAN VỚI
TRUNG HOA VÀ CÁC TỘC NGƯỜI THIỂU SỐ
Nói về vấn đề biên giới giữa hai nước, người thời nay thường
nghĩ tới cái cột mốc bằng xi măng đặt ở một nơi nào đó rồi người ta
lén lút dời đổi để cho đất mình rộng hơn, như chuyện từng xảy ra giữa
Việt Nam và Campuchia thời Việt Nam cộng hòa, giữa Việt Nam và
Trung Quốc ngay trong thời nay. Gọi là “lén lút” bởi vì dù ở thế mạnh,
như Trung Quốc (đối với Việt Nam) và Việt Nam (đối với Campuchia)
chắc người ta cũng chỉ ôm (?) cột mốc chạy đặt vào đất bên kia vào
lúc nửa đêm gà gáy để sáng ra, chủ nhân bị lấn, nếu biết, lại ôm đặt
vào chỗ cũ, và chắc có càu nhàu chửi bới om sòm! Tuy nhiên cột mốc
cũng không phải là chuyện mới, mới chỉ là cái chất xi măng/bê tông
kèm theo, thay vì trụ gỗ khắc vạch, cục/đống đá trống trơn mà thôi.
Ngày xưa vua quan Trần đã cực nhọc vì sứ Nguyên đòi hỏi tìm vị trí
của cột mốc Mã Viện đặt trên đất Giao Chỉ xưa. Hốt Tất Liệt chắc có
nghe chuyện kim thạch học của nhà nho Tống, nhưng bảo Đại Việt tìm
cột đồng không phải để làm nhà khảo cổ yêu nước (nhà mình) mà là
để xác nhận quyền lực thiên triều đã từng đến đấy, không nệ lý lẽ rằng
của Hán không phải là của Nguyên Mông Cổ! Vua Trần chắc không
thèm tìm kiếm, nhưng câu trả lời “đã lâu mất vết tích” bao hàm ý
nghĩa không phủ nhận một sự kiện nói rằng có ghi trong sử sách, để
rồi lại đẩy nó vào cõi mơ hồ cho mất bằng chứng tranh chấp cụ thể.
Bởi vì trước khi xảy ra to chuyện hơn thì cột mốc vẫn mang một
chừng mực giá trị pháp lý mà cả hai bên đều phải công nhận, cho nên
dù là ở phía mạnh, người ta cũng chỉ có thể làm việc dời đổi một cách
