CIA ĐƯỢC TÁI TẠO THẾ NÀO - JAMES M. LINDSAY - Trang 35

Cộng hoà - bang Virginia) lại nghĩ đến một uỷ ban khác hẳn: một cuộc điều
tra của Quốc hội với mục đích chủ yếu là làm cho nhân dân Hoa Kỳ yên
tâm rằng CIA là một tổ chức hữu hiệu, cần phải duy trì, không nên bị giải
thể, và thậm chí không nên bị thu nhỏ. Uỷ ban tình báo của Thượng nghị
viện (mà ông Warner là một thành viên) đã chấp nhận ý kiến của ông và
thúc đẩy việc lập một uỷ ban điều tra thuần tuý của Quốc hội.
Thoả hiệp cuối cùng là một đạo luật được thông qua năm 1994 về lập một
uỷ ban chung của Tổng thống và Quốc hội với tên gọi Uỷ ban về vai trò và
khả năng của cộng đồng tình báo Hoa Kỳ. Đạo luật này cho phép Tổng
thống chọn 9 thành viên của uỷ ban (tất cả đều thuộc Ban Cố vấn về tình
báo đối ngoại của Tổng thống, kể cả phụ trách Ban đồng thời là Chủ tịch uỷ
ban điều tra là Les Aspin), còn những người lãnh đạo Quốc hội của cả hai
Đảng sẽ chọn 8 người còn lại (trong đó có Thượng nghị sĩ Warner). Uỷ ban
bắt đầu làm việc vào tháng 3- 1995, và khi Aspin qua đời vào tháng 5 thì
cựu Bộ trưởng Quốc phòng Harold Brown đã thay thế ông.
Báo cáo của Uỷ ban đưa ra tháng 3 -1996 đã chủ yếu đáp ứng các mục đích
của Warner. Thay vì đề nghị những cải cách rộng lớn, Uỷ ban quan trọng
này cuộc điều tra đầu tiên vê chính sách tình báo trong 20 năm - đã đề cao
công tác tốt đẹp của các cơ quan tình báo, giữ nguyên ngân sách, nêu một
vài gợi ý khiêm tốn về cải tiến và sau đó nó đã biến mất, không còn tiếng
tăm gì nữa (Uỷ ban về vai trò và khả năng 1996).
Có lẽ di sản bền vững nhất của Uỷ ban đó là đã cố gắng giúp cho John
Deutch mở rộng quyền lực trong cộng đồng tình báo bằng cách đề nghị
rằng Giám đốc CIA có quyền cùng với các bộ trưởng các bộ có liên quan
chuẩn y việc bổ nhiệm giám đốc của tất cả các cơ quan tình báo. Uỷ ban đó
còn đề nghị giám đốc CIA được quyền rộng rãi hơn trong các quyết đinh về
ngân sách liên quan đến toàn bộ cộng đồng tình báo mặc dù từng cơ quan
tình báo có lẽ sẽ đấu tranh chống lại những đề nghị ấy với sự giúp đỡ của
các đồng minh trong quốc hội. Như Deutch đã thừa nhận trong một giác
thư riêng gửi Tổng thống: Không có gì đáng ngạc nhiên khi Bộ trưởng
Quốc phòng, Ngoại trưởng, Tổng Chưởng lý và Giám đốc FBI đã nêu lập