kiên quyết tỏ ra dâng mình cho cái chết.
26 tháng Giêng. Chúng tôi nằm trong một thế giới của người chết và kiệt
sức. Dấu hiệu văn minh cuối cùng đã biến mất xung quanh và cả bên trong
chúng tôi. Công trình biến con người thành thú vật mà bọn Đức đã đắc thắng
dựng lên giờ đây đang được bọn Đức bại trận hoàn thành nốt.
Chính con người ra tay giết, con người gây ra hoặc phải chịu đựng những
bất công. Nhưng ai chờ đợi kẻ bên cạnh mình chết để lấy nốt một phần tư
miếng bánh thì dù không phải lỗi tại anh ta cũng chỉ là một kẻ gần với dạng
man rợ nhất trong bọn man rợ, tàn bạo nhất trong bọn tàn bạo hơn là với
hình mẫu của một con ngưòi biết suy nghĩ.
Một phần sự tồn tại của chúng ta nằm trong tâm hồn của những người bên
cạnh: vì thế những tháng ngày sống trong hoàn cảnh con người bị coi là đồ
vật trong mắt của những con người khác sẽ không được coi là thời gian sống
không phải là người. Ba chúng tôi phần lớn thời gian đã thoát được chuyện
ấy, và chúng tôi biết ơn lẫn nhau. Cũng vì thế mà tình bạn của tôi và Charles
bền mãi theo thời gian.
Nhưng một nghìn mét trên đầu chúng tôi, giữa những đám mây xám cuộc đọ
sức bằng máy bay đang đe dọa. Phía trên bọn người trần trụi, bất lực và
không thể tự vệ những con người cùng thời của chúng tôi đang tìm đến cái
chết song phương bằng những phưong tiện hiện đại nhất. Một cử chỉ ấn
ngón tay có thể phá hủy cả một trại, giết chết hàng nghìn con người, trong
khi sức lực và ý chí của tất cả chúng tôi gộp lại cũng không đủ để kéo dài
thêm sự sống dù của chỉ một người và chỉ trong một phút.
Sự hỗn loạn chấm dứt khi đêm xuống, và căn phòng lại tràn ngập câu độc
thoại của Sómogyi.
Trong bóng tối mịt mùng tôi bỗng chợt tỉnh. "L’pauv’vieux
" đã im tiếng:
anh ấy đã đi rồi. Với sức lực cuối cùng anh ấy ném mình từ trên giường
