Còn câu chuyện về kỹ sư Afred L. lại chỉ ra cái chuyện hoang đường về gốc
gác bình đẳng giữa người và người vô nghĩa đến thế nào.
Ở quê mình, L. quản lý một nhà máy sản xuất sản phẩm hóa học cực kỳ lớn,
có tên tuổi trong giới công nghiệp trên toàn châu Âu. Anh ta khoảng năm
mươi tuổi, khỏe mạnh. Không biết làm sao mà anh ta lại bị bắt vào trại,
nhưng khi vào anh ta cũng chịu số phận như những người khác: trần trụi, vô
danh, cô độc. Vào cái lúc chúng tôi mới quen thì anh ta đã khá suy sụp,
nhưng vẫn giữ được trên gương mặt những dấu ấn của một tính cách đàng
hoàng ngăn nắp. Thời ấy anh ta chỉ có ưu thế là được cọ rửa thùng xúp của
đám công nhân Ba Lan; cái công việc không hiểu xoay xở bằng cách nào có
được ấy giúp anh ta kiếm thêm nửa bát xúp mỗi ngày. Từng ấy tất nhiên
không đủ để thỏa mãn cơn đói, nhưng chưa ai nghe thay anh ta than thở bao
giờ. Những lời thốt ra chỉ là những điều khiến người ta tưởng anh ta có thế
lực bí mật nào ghê gớm lắm, một cách "xoay xở" vững chắc và rất hời.
Điều đó còn được khẳng định bởi vẻ ngoài của anh ta. L. có "tướng": khuôn
mặt và bàn tay luôn sạch bong, cứ mười lăm ngày lại giặt áo chứ không đợi
đến kỳ đổi hai tháng một lần- một sự tự giác hiếm hoi vì để giặt được ác cần
phải kiếm ra xà phòng, thời gian, chỗ để phơi trong cái nhà tắm chật kín
người; phải quen việc trông áo cẩn thận , không rời mắt một giây phút nào
và mặc cái áo vẫn còn ướt vào người khi đến giờ trật tự và đèn đóm tắt hết.
Anh ta có một đôi guốc gỗ để đi tắm, và thậm chí cái áo tù kẻ sọc cũng hợp
với thân hình anh ta, cái áo duy nhất trong cả đám trông có vẻ mới và sạch
sẽ. L. đã lo tạo cho mình vẻ ngoài của một Prominent khá sớm trước khi leo
được lên mức đó. Rất lâu sau đó tôi mới biết rằng tất cả cái vẻ tươm tất
trưng ra đó L. đã phải cố gắng bằng một sự ngoan cường khó tin để kiếm
từng thứ một, từng ân huệ một bằng chính khẩu phần bánh của chính mình,
ép mình vào một chế độ còn ngặt nghèo hơn nữa.
Chiến lược của anh ta là chiến lược dài hạn, và quả là đáng chú ý nếu xét
đến việc phải thực hiện nó trong cái môi trường nơi chủ yếu người ta chỉ lo
cái trước mắt. L. đã đi theo chiến lược của mình với một kỷ luật bản thân
