rất quan hệ cho một dúm dân, khi mặt trời đã tắt. Những tối có trăng, các
phố lại thiếu cái ánh lửa vàng đục ấy, không hiểu sở Lục lộ muốn hà tiện
bấc dầu, hay muốn cho người ta thưởng thức cái đẹp của đêm trăng. Riêng
tôi, tôi mong cho mau hết tuần trăng để lại được gặp lão già câm, để đón
con cánh cam xanh biếc và ngửa mặt lên chờ bàn tay lão khẽ vuốt tóc tôi,
rồi lão lại quàng chiếc thang tre vào cái vai gày yếu, lẳng lặng đi đến cây
đèn khác. Một buổi tối trời trở rét, tôi cũng ra chờ lão. Hôm ấy, hết mùa thu
cánh cam không còn nữa, lão chưa tìm được con gì cho tôi. Tôi hiểu thế,
bởi lão ta chỉ tay lên cây, lên trời u ơ nói. Lão trèo lên thang. Tôi thấy cái
thang run theo hai bàn chân lão. Khi ngọn đèn dầu ở trên đầu tôi đã sáng,
lão từ từ xuống, cái thang run hơn lúc nãy nhiều. Nhìn lên mặt lão, tôi thấy
đôi mắt lão đỏ ngầu lên, và nước rãi ở cái miệng móm mém ứa rớt xuống
cầm.
Lão xoa đầu tôi; lần này, không hiểu sao, lão cúi thấp người nhìn vào
mặt tôi một lúc rồi mới kéo lê cái thang đi...
Tối hôm sau, tôi lại ra cột đèn chờ. Nhưng một sự ngạc nhiên là tôi thấy
một người trẻ tuổi vác thang săm săm tới. Khi người ấy xuống, tôi hỏi thăm
lão già thì y cho tôi biết tối qua trong khi ốm, lão cố thắp đến cột đèn cuối
cùng ở ngoài bến thì đuối sức bị ngã từ trên đầu thang xuống đất, chết ngay.
Cái chết của lão già câm khiến tôi ngơ ngẩn mất mấy ngày. Và tôi cứ
rùng mình nghĩ đến đôi mắt đỏ ngầu của lão nhìn tôi lần sau chót đó.
Mẹ tôi thường cho tôi theo đến chợ. Không phải là chợ ở trong tỉnh mà
cách xa một quãng đường dài. Chợ họp trong một rừng thông, một bên có
núi đồi, xa xa là biển cả mênh mông, đứng ở chợ nghe rõ tiếng sóng vang
dội lại.
Mẹ tôi hay mua những con “bông thùa”, giống như con đỉa, - cái giống
này tôi sợ lắm, cũng như bây giờ tôi sợ đỉa, sợ giun. Lần nào đi chợ về, tôi
cũng được bưng một rổ sim đầy, tôi cùng Dị ăn đến hai ngày mới hết. Lần
nào đi chợ về, tôi cũng được mấy cái mai con mực, Dị và tôi hì hục dùng
mấy cái mai mực làm thuyền chiến, trên có lính cắt bằng giấy cứng, đủ cả
đao cung. Chúng tôi đem ra ngoài bến, thả bên những hòn đá dưới gậm cầu
