ông Cai Vàng, được hai ông thương yêu, truyền võ nghiệp. Ông Tán Thuật
trao ta thanh kiếm cổ này, dùng trừ diệt lũ quan văn bán nước, ôm chân
giặc Pháp - Giọng ông thấp xuống: - Bữa nay, ta trao cho cháu. Tay yếu già
rồi. Kiếm báu cất lâu hoen rỉ. Cháu dùng nó thay ta, thỏa mãn linh hồn các
bậc tiền nhân, tiền bối.
Hai tay đón nhận cổ kiếm, Vĩnh cúi đầu:
- Cháu ghi ơn bác trọn đời. Cháu ở lều tranh trống trải sợ kẻ gian trộm
mất. Xin gửi bác, khi nào dùng sẽ xin bác trao tay.
Ông Trùm ưng ý, cười ha hả, tiếng cười già trẻ tương tri.
Tiết trời sang hạ. Khắp rừng cây đảo ve sầu lảnh lót. Vĩnh, một mình,
ngồi bên bãi sậy, ôm cây đờn nguyệt mượn của cụ Trùm. Mặt trời đã khuất
nơi chân mây đỏ ráng. Anh đờn đôi khúc, tiếng đờn gợn gợn oán than. Tâm
trạng anh rối loạn, nỗi đau nghĩ đến mẹ già bên kia bến, thấm vào đường tơ,
rung lên những âm thanh não ruột, Vĩnh có ý đợi Hồi. Cô đi đâu từ sớm,
anh không biết, chỉ đoán là Hồi đi lo việc của ông Trùm.
Bóng tối đổ xuống rừng cây, nhuộm đen sông nước. Có tiếng động rất
nhỏ đâu đây. Vĩnh ngừng đờn, chưa kịp quay đầu lại nghe hơi gió, thì, như
tia chớp, một mũi lao xuyên vút tới. Vĩnh nghiêng mình, cúi thấp, phóng
cánh tay ra gạt, nhưng không kịp né, mũi lao đã cắm ngập vào mạng sườn,
cán gỗ rung rinh. Vĩnh ôm vội vết thương, định nhổ lưỡi lao. Một bóng
người nhào tới. Ánh thép loáng lên. Một vế đùi anh bị bồi thêm nhát chém
cực kỳ hung hiểm. Thân hình Vĩnh liền đổ xuống. Gian nhân co chân chạy,
chưa kịp rút lại ngọn lao cắm ở sườn Vĩnh, bởi nó nghe tiếng chân ai chạy
đến. Phiên bấm đèn soi. Nhận rõ mặt thằng Sói, Phiên vừa tri hô ầm ĩ, vừa
rượt đuổi tên hung thủ. Rừng cây đen đặc tối giúp nó biến đâu mất. Phiên
quay lại. Mấy người trai nhà gần đó đã đứng quanh vũng máu. Họ cùng
Phiên khiêng Vĩnh về lều.
Lát sau, Hồi đi việc ở thôn bên về, nghe tin, chạy đến. Cái gan, cái liều
của cô gái trong trận đánh lúc này không còn nữa, nhường cho tiếng kêu
than, nức nở, nước mắt của cái “Nhi nữ thường tình”. Hồi ngất lịm bên
cạnh Vĩnh. Ông Trùm vẫn bình thản như thường, bảo người trai thủ hạ:
