Đối với Tagore, cái phân biệt ông với những nhà tiên tri thông thường là ở
chỗ nghệ thuật thực sự là con đường vương giả dẫn đến tri thức. Sự dấn
thân của ông cho hòa bình, chống lại mọi hình thức dân tộc chủ nghĩa hẹp
hòi, chính là kết quả tất yếu của cái nhìn nghệ sĩ của ông đối với thế giới.
Về tập Thơ Dâng của ông, một sưu tập thơ khiến ông nổi tiếng ở phương
Tây, André Gide, nhà văn Pháp, đã viết cho nhà thơ Saint-John Perse:
“Người ta muốn được khiêm nhường trước mặt ông như ông khiêm nhường
trước Thượng Đế”. Trước hết, muốn trở thành nhà thơ, Tagore tự tỏ ra là
nhà tiên tri. Và ông dần dà đã trở nên như vậy bất chấp bản thân mình.
Trong ngôi trường Santini - Kentan “không tường không bàn ghế”, vốn là
sự sáng tạo “thế tục” lớn lao của ông, những người thừa kế ông tiếp tục hòa
trộn các bản sắc dân tộc, các tôn giáo, các nền văn hóa, để làm giàu lẫn
nhau, qua những chiếc cầu giao lưu. Trên dòng sông thiêng liêng những
thanh dầm cầu Howrah tạo ra những khung hình thoi màu xám ánh lên dưới
bầu trời đã trở thành một biểu tượng về Rabindranath Tagore.
Thơ Dâng và Ocampo - Sự tương tri vượt qua những đại dương
Đối với những người hâm mộ Tagore ở Ấn độ, cái tên Victoria Ocampo,
người mà Tagore đã đến nghỉ tại nhà bà ở Achentina năm 1924 và đã đề
tặng bà một trong những tập thơ của ông, từ lâu đã trở nên quen thuộc.
Sinh năm 1890 trong một gia đình danh vọng ở nước này Victoria Ocampo
là một phụ nữ phi thường, bà đã nổi loạn chống lại sự hà khắc của xã hội và
gia đình và trở thành người lãnh đạo cuộc đấu tranh cho nữ quyền ở
Achentina. Bà còn là nhà văn, người sáng lập và giám đốc đầu tiên của tạp
chí SUR, một tạp chí văn học có thế lực ở Nam Mỹ.
Từ năm 1914, ở tuổi 24, cuộc sống hôn nhân của bà đã đổ vỡ nhưng mãi
đến năm 1922 bà mới được phép ly hôn để thoát ra khỏi một hoàn cảnh giả
dối. Chính vào thời kỳ ấy tập Thơ Dâng đã đến tay bà qua bản dịch ra tiếng
Pháp của André Gide. Ảnh hưởng của tập thơ đối với bà đã được nói lên
bằng chính lời của bà: “Khi tập Thơ Dâng đến tay tôi, thật là hai lần hạnh
