Rabindranath Tagore
MỘT KHÚC THƠ DÂNG
Tagore - Calcutta - chiếc cầu Howrah
Calcutta, thành phố ánh sáng, thành phố nghèo khổ, thành phố nghệ thuật,
thùng rác của thế giới… Tagore
đã sinh ra ở đấy, trong cái thành phố thật
kinh khủng và thật tuyệt vời biết mấy này. Rabindranath Tagore ghét bỏ
Calcutta giống như Freud ghét bỏ thành Vienne. Mơ đến việc rời bỏ nó,
nhưng lại không thể bỏ qua nó. Và ông đã qua đời ở đấy năm 1941. Sau
bao lần đi chu du khắp hành tinh, và người dân Calcutta nhặt tro thi hài của
ông trên đống than còn nóng rồi thả xuống dòng nước sông Hằng.
Cách đây mấy năm, bộ phim của Sylvain Roumette đã hé mở cái nhìn kỳ
diệu về Tagore qua hình ảnh chiếc cầu Howrah của Calcutta - khoảng một
triệu người đi bộ hai lần trong ngày, ra vào thành phố. Cái biểu tượng thật
rõ ràng: Tagore, cũng giống như người bạn ông, nhà văn Pháp Romain
Rolland, thuộc về đẳng cấp những người nối liền các tư tưởng và các nền
văn hóa, người đã không mệt mỏi đi từ những bến bờ này qua những bến
bờ khác, từ Đông sang Tây, và quay trở lại. Người ta gọi họ là những kẻ
chèo đò ngang, nhưng còn là nhà thơ và nhà hiền triết, họ thuộc về mọi thế
giới, Đông cũng như Tây, thế giới của lý trí và của kinh nghiệm, của trời và
đất, của trắng và đen, của huy hoàng và tăm tối, của khoa học và thi ca, và
