CÕI NGƯỜI
Trần Chiến
www.dtv-ebook.com
Grandjean
Từ Sài Gòn, Tý đem hai con ra Bắc. Không thể ở quê, cũng chả tồn tại
được ở Hà Nội, chị lên Đại Từ, Thái Nguyên bán nước mắm, bị đám cai trị
trù dập đến khốn khổ. Con trai lớn là Diễm, Liệu gửi một cựu chính trị
phạm về Phủ Lý học trường tư. Thì một hôm, tuần phủ Hà Nam đến khám
nhà, vầy vò cái cặp chỉ có vài bộ quần áo và ít sách vở của Diễm, đe doạ
chủ nhà tội chứa chấp con Trần Huy Liệu. Cậu bé 9 tuổi đâm ra thất học.
Phải làm ầm lên chứ! Vừa là việc của mình, lại là sự kiện để chửi
chúng nó. Liệu đăng trên báo tiếng Pháp l’Avenir (Tương lai) thư ngỏ gửi
thống sứ Bắc Kỳ, có đoạn: “Các ông coi tôi là kẻ thù của chế độ này mà
cấm đoán tôi hoạt động thì đó là việc của các ông. Thế nhưng vợ con tôi thì
có liên can gì mà cũng bị quấy nhiễu đến hết nghề làm ăn, đến bỏ học. Tôi
không thể tưởng tượng được
một chính phủ có thực lực, có uy quyền như chính phủ Pháp mà đến
phải can thiệp vào sự học hành của một đứa bé lên 9 tuổi. Có lẽ vì sợ nó âm
mưu đánh đổ chính phủ chăng?...”.
Báo ra, cẩm Lanèque gọi tác giả đến phân trần, nói sẽ cho Diễm đi học
lại và đưa tiền. Thấy Liệu chỉ nhận phần học của con, Lanèque vừa cười
vừa kháy:
- Đây là của tư bản bóc lột người ta, vạ gì mà không lấy.
- Ừ, Liệu cũng cười tươi, của bóc lột, nhưng tôi không muốn lấy nó từ
tay ông.
