- Xin lỗi, Liệu chen vào. Có lẽ ông mời tôi đến chơi hôm nay không
phải để tranh luận về các học thuyết. Tôi cũng chẳng ngây thơ gì lại có cái
ảo vọng thuyết phục ông theo chủ nghĩa cộng sản. Nhưng tôi muốn biết
ngay ông muốn gì ở tôi?
- Do lòng mến mộ anh, tôi muốn bàn với anh một việc...
- Ông muốn tôi làm mật thám cho ông phải không?
- “Người ba đấng, của ba loài”, câu thành ngữ Việt ra khỏi mồm
Grandjean rất ngọt, tôi đâu dám bảo anh làm việc ấy. Tôi chỉ muốn nói với
anh là nếu cứ theo đuổi làm cách mạng mãi thì anh để khổ cho cả vợ con,
những người chả có tội gì. Tôi muốn tiến cử anh vào làm ở trường Viễn
Đông Bác Cổ, tha hồ đọc, nghiên cứu đến hết đời. Còn chị ấy, tôi xin phép
được biếu một món tiền đủ để mở cửa hiệu ngay Bờ Hồ. Rồi con anh đi
học, ít nữa làm kĩ sư, bác sĩ. Anh cứ cân nhắc đi. Tôi đâu dám bảo anh làm
việc cho tôi. Bàn vậy, thế nào tùy anh, miễn là từ nay đừng làm báo nữa.
- Thế là tôi biết mục đích cuộc gặp của ông rồi. - Liệu nói bằng giọng
“kết luận”. - Trước đây ở Nam Kỳ đã có người Pháp trong chính quyền hứa
cho tôi những bổng lộc như thế, và còn bốn trăm mẫu ruộng ở Cà Mau nữa
kia. Nhưng thưa ông, đời tôi đã chọn việc làm rồi. Tôi làm báo cũng như
ông làm mật thám. Còn chủ nghĩa cộng sản có thắng không thì đó là vấn đề
của lịch sử. Tương lai sẽ trả lời.
Câu chuyện không thể kéo dài thêm nữa. Grandjean tiễn khách thân
mật, còn Liệu thở phào vì ðã vuợt qua một cạm bẫy không dễ vuợt. Nhung
anh không thể không nghĩ: tại sao lão trùm lại nhắc ðến Viễn Ðông Bác Cổ,
cái kho sách có lẽ là quý giá nhất xứ? Hay hắn ðọc ra cái chí huớng của
mình vuon về một cõi tĩnh tại, ở ðó tha hồ ðuợc yên tâm ðọc, viết những gì
mình nghĩ...
