CÕI NGƯỜI
Trần Chiến
www.dtv-ebook.com
Tân Trào - Hà Nội
Liệu cố gắng khôi phục lại thói quen ghi chép. Tròn một năm ngày
vượt ngục Nghĩa Lộ, ông (Liệu đã quá tuổi “bất hoặc” 5 năm rồi) hoàn
thành bản thảo về sự kiện “dậy non” kia. Có những đau xót, phân tích, nhận
lỗi về phần mình. Có những dí dủm, tức cười dọc đường... Bao điều cần
phải ghi ngay, toàn chuyện chả phải chỉ trọng đại với mình ông, mà liên
quan đến những vận mệnh rất lớn. Mà từng tý một, Liệu nhận ra cái trí nhớ,
vốn là niềm tự hào, đang phản bội lại mình. Cú ngã năm nào ở Côn Đảo
dầu sao đã để lại dư chấn trên đầu...
Nhưng chả thể tỉ mẩn nhặt, ghi lại hết. Ông đang sẵn quá giấy bút, vài
tờ báo trong tay để thoả mãn chí lập ngôn. Nhưng cái trong tù cực nhiều, là
thời gian, thì lại không. “Cái gạch nối” giữa hai thời kì tự do và lưu đầy có
lẽ là những bộ “com lê”. Quần tây sáng, áo vét, sơ mi trắng thắt cravate làm
Liệu nhớ bộ trong tù, cả trăm thằng “đồng phục”, khác nhau cái số má.
Chuyến xuôi sông Hồng vô sự. Miền xuôi đón họ với một trật tự khá
hỗn loạn. Trên đường phố, lính Nhật rầm rập lê sáng loè. Trong các căn
nhà, báo Cứu Quốc của Mặt trận Việt Minh được truyền tay nhau đọc.
Mạng thông tin, chủ yếu qua radio, đưa dồn dập việc quân Quan Đông thất
thủ ở Mãn Châu Lý, bộ đội Đồng Minh từ Normandie tiến về phía Tây
châu Âu. Trong trụ sở Cứu Quốc ở Đại Mỗ, Liệu cùng Xuân Thủy soạn lại
tin tức, viết những bài kêu gọi chống phát xít.
Cơ sự xoay vần quá nhanh. Phát xít đầu hàng Đồng Minh. Các đô thị
lớn cực kì mong manh, chả lực lượng nào có quyền lực thực sự. Trong khu
rừng lớn có cây đa trùm rợp ở Tuyên Quang, Việt Minh tổ chức Đại hội
