Chiều nay tại cơ quan tổ chức ăn mừng chiến thắng Điện Biên Phủ
bằng những hình thức ăn chung, nói chuyện, mặc niệm các chiến sĩ hy sinh,
hô khẩu hiệu, ca hát… Trong lúc này, mình nhớ đến Diễm đã dự chiến
trong trận Điện Biên Phủ, có lập công theo như lời hứa hẹn gửi về nhà
không? Mình cũng nhớ cả Chiến, Quang và mẹ nó đương sống trong những
ngày ảm đạm ở Bồ Tỉnh, không được cùng toàn dân reo mừng trong trận
chiến thắng lịch sử này.
14-5-1954
Mấy hôm nay mình phải trấn tĩnh lắm để làm việc như thường. Hôm
qua Nghiêm về báo cho biết tình hình Sửu và các con đương sống những
ngày đau khổ mà chưa có lối thoát. Sửu, con người hiền hậu, yêu nước và
ủng hộ cách mạng, bây giờ không may lại là “kẻ thù” của nông dân mặc
dầu vẫn được nông dân công nhận là không có tội ác gì. Hai đứa con đáng
thương của mình là Quang và Chiến cũng do đó, sống không chỗ dựa, thiếu
thốn, bơ vơ mặc dầu chúng nó vẫn không cảm biết những sự vật xẩy ra
trong gia đình nó. Mấy tháng trước, mình đã đề việc này với TƯ và định rõ
thái độ của mình. Thái độ ấy là trong cuộc tranh đấu giữa nông dân với địa
chủ, mình phải đứng về phe nông dân, nhưng vẫn phải có nhiệm vụ đối với
con, với vợ. Khốn nạn cho Sửu, tự mình không phải là địa chủ chính thức,
mà chỉ là nạn nhân của một gia đình ăn tiêu phung phí rồi đến ngày cuối
cùng, một mình phải chịu sỉ nhục trước nông dân trong khi không thanh
toán nổi số tô phải thoái. Thương hại cho Chiến và Quang, nếu hoàn cảnh
thuận tiện được ở chung với cha thì làm gì phải sống trong cảnh đau thương
hiện nay. Hôm trước, viết cho Sửu, mình đã dặn phải thành khẩn với nông
dân, bình tĩnh xử trí trước mọi sự biến và luôn luôn tin tưởng vào tương lai
cải tạo của mình. Đối với các con, đừng để chúng nó có một ấn tượng xấu
trong khi chúng nó là dòng dõi của một gia đình cách mạng, là thế hệ xã
hội chủ nghĩa sau này. Cũng may là các con còn thơ dại chưa biết gì. Theo
Nghiêm thuật lại, thì Quang vẫn nhập bọn với nhi đồng, mỗi buổi chiều đi
hô khẩu hiệu: Đả đảo địa chủ! Chiến nằm ở nhà cũng hô theo. Cũng may là
