vợ hai là Nguyễn Thị Hy tức Sửu, có hai con là Quang và Chiến, muốn họ
được cùng dự lễ tang mình.
Mùa hè năm 1969 không nóng lắm, Liệu làm việc như có ma đuổi.
Ông vẫn khoẻ, chỉ thỉnh thoảng đau đầu, ít ngủ hơn. Không ít xung động
ngoài bàn viết ảnh hưởng. 27 tháng 7, ngày Thương binh Liệt sĩ, ông chuẩn
bị bài nói rồi đến cơ quan. Cần phải động viên những ai có thân nhân ngoài
chiến trường, nhắc nhở mọi người đừng quên xương máu chiến sĩ. Nhưng
đó lại là một đề tài quá nhạy cảm. Bản thân ông có ba con trai đang tại ngũ,
người con rể bác sĩ quân y vừa hy sinh, quá đủ cho một cơn kịch phát.
Đang nói người cứ ngả dần ra. Đưa vào viện đến đêm hôm sau thì tắt
hẳn, không trối lại một lời. Đêm rằm tháng sáu của năm Kỷ Dậu đã chấm
dứt cuộc đời sáu mươi tám năm “con người của thế kỉ” như ông tự đùa.
Gọi Liệu là “con người của thế kỉ” hẳn là không chính xác. Nhưng
ông đã sống quá nhiều, trải qua những sự kiện, gặp gỡ những nhân vật chủ
yếu cùng thời. Thế kỉ XX quá nhiều dòng chảy, lắm biến động, đứng ở thời
điểm này, vị trí này nhìn một con người, một sự kiện sẽ thâý những đánh
giá hết sức khác nhau, đôi khi mâu thuẫn. Nhưng có thể hình dung cuộc đời
Trần Huy Liệu một cách đơn giản thế này chăng: giữa những “dòng”,
“lạch” ấy, ông đã bơi quần quật, xô từ “bờ” này sang “bờ” kia, có chỗ đỗ
tưởng là hợp, là yên ấm bỗng lại nóng ran, bất trắc, thế là lại tìm kiếm bến
mới. Suốt đời lang thang giữa các chủ thuyết, ông đã thấy và chấp nhận
những cái chỉ của riêng mình. Quần quật, nặng nợ, đơn giản là vì ông cứ
sống hết mình. Nếu sống lại kiếp khác, chắc Liệu sẽ không chọn được một
số phận thư nhàn hơn để “yên hưởng”.
