ngỡ nà não ốm yếu. Não thấy cháu đã biết cách nàm vườn đôi chút". Ông
cụ ngập ngừng. "Não có thể tở ra ngoài í giúp cháu, nếu cháu muốn - dưng
mà chẳng được nhiều nhặn nắm đâu. Não chẳng mấy được việc nữa rồi",
ông cụ buồn rầu nói.
Kunta cảm ơn ông lão đã ngỏ ý muốn giúp mình nhưng nói để ông yên
tâm rằng anh có thể làm được chu tất. Mấy phút sau, anh cáo lui và trên
đường về lều riêng, thấy tự giận mình đã không biết thương cảm ông già
hơn nữa. Anh ái ngại cho ông cụ đã trải biết bao cơ cực, song không khỏi
lạnh lùng thờ ơ với bất kỳ ai đành phận buông xuôi và đầu hàng.
Ngay hôm sau, Kunta quyết định thử xem có thể gợi chuyện cả Bel
nữa không. Vì biết me-xừ Uolơ là đầu đề ưa thích của chị nên anh bắt đầu
bằng cách hỏi tại sao ông ta không lấy vợ. "Nhất định là me-xừ đã lấy vợ
rồi chứ. Me-xừ lấy cô Pritxilơ, đúng cái năm tui đến đây. Cô í xinh xắn như
con chim sâu 1 và cũng nhỏ nhắn như thế, không hơn mấy tí. Thế cho nên
đẻ đứa con đầu lòng là cô ấy chết. Nó bé xíu, và cũng chết luôn. Tui cho
rằng đó là thời kỳ dễ sợ nhất ở đây. Từ đấy me-xừ đổi khác hẳn, không bao
giờ trở lại như cũ nữa. Chỉ lao đầu vào làm việc, làm việc và làm việc, đôi
khi tợ như định tự hủy mình. Cứ nghĩ đến ai ốm hay bị thương mà không
giúp được là me-xừ không chịu nổi. Một con mèo ốm me-xừ cũng chăm
nom sốt sắng y hệt một người nhọ bị đau mà me-xừ nghe nói đến, ví như
cái bác vĩ cầm hay trò chuyện mấy anh đó, hay ví như khi anh được mang
tới đây chả hạn. Me-xừ tức điên lên vì chuyện họ làm chân anh thế, đến nỗi
ông í mua đứt anh khỏi tay chính anh trai mình là Jon. Cố nhiên ông í chả
muốn, chính bọn làm thuê đuổi bắt dân nhọ bảo là anh định giết họ".
Kunta lắng nghe, nhận ra rằng anh mới chỉ bắt đầu biết đánh giá chiều
sâu và các khía cạnh cá nhân của những người đen thôi, chứ chưa bao giờ
nghĩ là ngay cả người da trắng cũng có những nỗi đau khổ của con người,
mặc dù cung cách của họ nói chung là không thể tha thứ được. Anh thấy
mình chợt ao ước đủ thông thạo tiếng người da trắng để nói hết những điều
