Hàng tuần lễ sau, đêm đêm, Kunta nằm dài trên ổ ngẫm nghĩ về hai
tiếng "tự do". Trong phạm vi hiểu biết của anh điều đó có nghĩa là không
còn có ông chủ nào nữa, muốn làm gì thì làm, thích đi đâu thì đi. Song,
cuối cùng anh xác định, thực nực cười nếu nghĩ rằng bọn da trắng mang
những người đen qua suốt miền con nước lớn đến đây làm nô lệ để rồi lại
thả họ tự do. Điều đó ắt chẳng bao giờ xảy ra.
Trước dịp lễ Giáng Sinh một ít, có mấy người bà con me-xừ Uolơ đến
thăm. Gã da đen lái xe cho họ đánh chén căng bụng trong nhà bếp của Bel,
vừa ăn vừa kể làm quà cho chị nghe những tin tức mới nhất. "Nghe nói ở
Jóocjơ", gã nói, "có người da đen tên gọi Joócj Lêil, dân da trắng dòng
Baptít cấp cho ông ta giấy phép được giảng đạo cho dân nhọ suốt dọc sông
Xavanna. Nghe nói ông sắp mở một nhà thờ Baptít cho người Phi ở
Xavanna. Lần đầu tiên tui nghe nói đến một nhà thờ cho dân nhọ…".
Bel nói: "Trước đây, tui có nghe nói đến một nhà thờ như vậy ở
Pitơbơg, ngay trong vùng Vơginia này. Nhưng này, anh có nghe gì về
những vụ rối loạn của người da trắng ở mạn ngược không?"
"À, tui nghe nói đận trước, cả lô cả lĩ những người da trắng tai to mặt
lớn có cuộc họp lớn ở Philađelphia. Họ gọi nó là Đại hội Lục địa lần thứ
nhất".
Bel nói là mình đã nghe tin đó. Thật vậy, chị đã cất công đọc tin này
trong tờ Nhật báo Vơginia của me-xừ Uolơ rồi kể lại cho ông lão làm vườn
và bác vĩ cầm nghe. Đó là những người duy nhất biết chị võ vẽ đọc được
chút ít. Gần đây, khi bàn với nhau, cụ làm vườn và bác vĩ cầm đã nhất trí là
không nên cho Kunta biết cái khả năng đó của Bel. Đã đành anh biết giữ
mồm giữ miệng và đã đạt đến trình độ hiểu tiếng và diễn đạt lưu loát tới
mức không thể ngờ đối với bất kỳ ai từ Châu Phi tới, song họ cảm thấy anh
vẫn chưa thể đánh giá đầy đủ là hậu quả sẽ nghiêm trọng biết chừng nào
nếu như me-xừ nghe mong manh là Bel biết đọc: me-xừ sẽ bán phắt chị
ngay ngày hôm đó.
