"Có thể hiện nay là thế", ông chủ nói, "nhưng làm sao ta có thể biết
được nhu cầu của ta trong năm, mười năm sau? Cách đây mười năm, ai tiên
đoán được là ngành bông lại phát triển rộ như thế này. Và tôi chả bao giờ
đồng ý với cái luận điệu rất phổ biến của chú là việc nuôi nô lệ quá tốn
kém. Tôi thấy ở bất cứ nơi nào tổ chức tốt, chỉ cần tới mức nửa vời thôi, họ
đều trồng trọt, chăn nuôi và gặt hái đủ để tự nuôi miệng đấy thôi? Và họ
thường sinh đẻ nhiều - mỗi đứa trẻ da đen ra đời cũng đáng tiền cho chủ
chứ, nhiều người hoàn toàn có khả năng học những kỹ thuật khiến cho
mình tăng thêm phần giá trị. Tôi tin rằng nô lệ và đất - theo thứ tự đó - là
những đầu tư tốt nhất hiện nay. Cũng vì lý do ấy mà tôi sẽ không bao giờ
bán nô lệ và đất của tôi - đó là cột sống hệ thống của chúng ta".
"Cái hệ thống đó có thể đang bắt đầu thay đổi mà không mấy ai nhận
thấy", người em họ của ông chủ nói. "Hãy nhìn cái đám nhà quê mới phất
đang vênh vang như thể chúng đã bước vào giai cấp điền chủ chỉ vì chúng
đã mua được một, hai tên nô lệ hết hơi để bắt làm chí chết xây dựng cho
chúng những vụ bông và thuốc lá nhỏ nhoi đến thảm hại. Chúng thật không
đáng kể, song cái giống nhà quê dường như lại sinh sôi nảy nở nhanh hơn
giống nhọ. Chỉ tính số lượng đơn thuần, chẳng bao lâu chúng có thể bắt đầu
lấn trên đất đai cũng như lao động của chúng ta".
"Ấy tôi thì lại cho rằng chúng ta chả có gì phải lo ngại lắm" - ông chủ
cười khúc khích, chừng như thích thú với ý nghĩ của mình - "chừng nào
những người da trắng nghèo ganh đua với những người da đen tự do để
mua nô lệ bị thải".
Người em họ cười theo. "Phải, đó chẳng phải là điều khó tin hay sao?
Tôi nghe nói có đến nửa số nhọ tự do ở các thành phố làm ngày làm đêm để
dành đủ tiền mua người đồng chủng và sau đó cho bọn này được tự do".
"Vì thế, ở miền Nam có nhiều người da đen tự do đến thế", ông chủ
nói.
