CON CHIM HỌA MI - Trang 10

chục lần.
Quan chưởng nhạc hết lời ca tụng chim máy, quả quyết nó hơn hẳn chim
thật, không chỉ vì nó có bộ lông đẹp mà chính vì tài nghệ của nó.
- Muôn tâu bệ hạ - quan chưởng nhạc trình lên Hoàng đế - với con chim
thật, chẳng ai biết được nó sẽ hót bài gì; nhưng với con chim máy thì các
bài hót được sắp xếp theo một trật tự nhất định, cứ mở máy các bài sẽ lần
lượt hót lên. Cứ việc tháo máy ra, xem các bánh xe sắp đặt thế nào thì hiểu
được cách chuyển động của máy và cách phát ra tiếng hót.
Mọi người tán thành ý kiến của quan chưởng nhạc.
Hoàng đế phán rằng phải để dân chúng được nghe chim máy hót, nên chủ
nhật quan chưởng nhạc đem chim máy cho dân chúng nghe.
Dân chúng được nghe hoạ mi hót, ai cũng tấm tắc khen, sau mỗi bài mọi
người lại chỉ tay lên trời, lắc đầu kêu: "Ồ"!
Nhưng có một anh thuyền chài nghèo, đã nhiều lần được nghe hoạ mi hót,
lại nói như thế này.
- Khá hay đấy! Khá giống hoạ mi thật đấy! Nhưng nghe như còn thiếu một
cái gì ấy.
Vậy là chim thật đã ra khỏi hoàng cung; chim máy được đưa lên địa vị độc
tôn.
Người ta đặt nó trên một đệm gấm, bên cạnh giường ngự, xung quanh xếp
đầy những bội tinh, châu báu, vàng ngọc là những thứ chim được ban
thưởng. Nó được hoàng đế phong cho chức tước cao quý. Về ngôi thứ lâm
triều, chim được xếp hàng đầu, bên trái, là thứ bậc cao nhất triều đình.
Quan chưởng nhạc viết một pho sách mười lăm chương ca tụng chim hoạ
mi máy, lời lẽ uyên bác, cao siêu. Ai đọc bộ sách ấy cũng gật gù tỏ ra thông
hiểu, để khỏi mang tiếng dốt nát.
Sau một năm, Hoàng đế ,triều thần, và cả nước đều thuộc lòng những bài
do chim máy hót. Người ta có thể đồng ca với chim. Từ Hoàng đế đến chú
bé ngoài phố cũng biết hót. Rõ thật là hay!
Nhưng một hôm, chim máy đang hót cho Hoàng đế nghe thì bỗng có tiêng
kêu đánh sạch trong bụng chim. Dường như có cái gì bị gẫy, các bánh xe
quay loạn xạ nghe xoàn xoạt, rồi chim ngừng hót.