16
Vở "Đạo tặc"
mãi đến tháng hai mới dựng được, nhân một đợt trú quân ngắn của
trung đoàn Katsalinxki. Những cuộc chuyển quân dài trong băng giá và
bảo tuyết, khi phía trước không phải là một nơi nghỉ đêm ấm áp mà là
ánh lửa cháy nhà chập chờn dưới lớp mây đen, và trên những cánh thảo
nguyên phủ tuyết không thể tìm đâu ra một thanh củi nhỏ để đốt tí lửa
sưởi tấm thân tê cóng, những trận đánh dằng dai, những đợt báo động
lúc sáng sớm, những cuộc chạm súng ngắn ngủi nhưng ác liệt với quân
cô-dắc -tất cả đều đã tạm lùi vào dĩ vãng. Mamôntôv với những tàn dư
của các trung đoàn bị đánh liểng xiểng của hắn đang rút xa sang bên kia
sông Đôn. Quân đội của hắn đã tan rã. Quân lính không còn tin hắn
nữa: hắn đã nướng hàng vạn tinh binh của quân đoàn sông Đôn vào ba
đợt tấn công Txaritxyn một cách uổng phí. Sau khi chiếm lĩnh một làng
cô-dắc lớn đã quy phục mà không tốn một viên đạn nào, binh sĩ trung
đoàn Katsalinxki vui hẳn lên. Họ đã được ăn no và ngủ ấm. Trước mắt
là mùa xuân rồi cũng có thể cuộc nội chiến dai dẳng này sẽ chấm dứt.
Một tháng rưỡi hành quân vất vả đã làm cho Đasa kiệt sức; nàng
không còn thoáng ý nghĩ bắt tay vào dựng kịch nữa. Những dụng cụ
sân khấu đã mất mát dần đi, nhiều người trong đoàn kịch đã bị thương.
Ngay cuốn sách kịch cũng thất lạc đi đâu mất. Đasa muốn được ngồi
trong phòng ấm bên cạnh Ivan Ilyits dù chỉ trong vài buổi tối, ngồi yên
không nói, không nghĩ ngợi, đắm mình vào bóng hoàng hôn tĩnh mịch,
trong tiếng hát ri rỉ thao thức của con dế mèn muôn thuở đang từ dưới
lò sưởi đưa ra.
Cần phải giặt giũ vá mạng các thứ đồ lót, đưa đôi ủng dạ của Ivan
Ilyits đi khâu lại. Sửa sang cái hình hài một chút, chứ không thì chồng
nàng và mọi người khác trên thế gian này, kể cả nàng nữa, sẽ quên mất
rằng nàng là một người phụ nữ. Ngay từ tối đầu tiên đóng quân Đasa và
Agrippina đã nấu nước tắm rồi ra đi dạo trên những vũng nước đóng
