những tấm địa đồ quân sự treo trên giường ngủ. Những lá cờ đỏ chi chít
quây thành một vòng, vây kín những cánh thảo nguyên vùng sông Đôn
và sông Kuban. Một chiếc kim găm dán cờ ba sắc được cắm vào cái
chấm đen có đề "Rôxtôv". và chỉ có thế. Thủ lĩnh Kalêđin rút từ túi sau
chiếc quần xanh nẹp đỏ ra một khẩu browning dẹt và ấm, rồi đặt lên
tim bóp cò.
Ngày mồng chín tháng hai tướng Kornilôv dẫn đạo quân tình nguyện
nhỏ bé của mình (gồm toàn sĩ quan, sinh viên trường võ bị ca-đê
, cùng với các chiếc xe chở đồ của các tướng và của những nhân vật
quan trọng đi lánh nạn, rút a khỏi Rôxtôv, vượt qua sông Đôn và đi vào
vùng thảo nguyên.
Viên tướng thấp bé, khuôn mặt kiểu người Kalmuk, dáng cáu kỉnh,
cùng đi bộ với đạo tiền quân, vai mang bạc đà lính. Trong một chiếc xe
giàn đi với đoàn thồ, tướng Đênikin bị viêm cuống phổi nằm dưới tấm
chăn màu da hổ, thiểu não, bất hạnh.
Ngoài cửa số toa tàu những cánh thảo nguyên đã trút bỏ lớp tuyết,
một màu nâu đỏ cạch bồng bềnh trôi về phía sau. Qua tấm kính vỡ, một
luồng gió mát thoảng mùi đất ướt lùa vào trong toa. Katya nhìn ra cửa
sổ. Đầu nàng trùm một chiếc khăn san Ôrenburg phủ xuống đến tận
ngực, thắt nút ở sau lưng. Rôstsin, mình mặc áo khoác lính, đầu đội mũ
lưỡi trai rách, duỗi thẳng hai chân ngủ gà ngủ gật. Xe lửa đi chầm
chậm. Một rặng cây trơ trụi diễu qua cửa sổ, cành ép sát vào thân, chim
làm tổ dày kìn kịt. Từng đám quạ lượn vòng trên rặng cây, thỉnh thoảng
lại đổ xuống các cành khô rung rinh. Katya ngả người ra sát cửa sổ.
Đàn quạ chốc chốc lại cất tiếng kêu lo lắng, hoang dã -tiếng kêu đầu
xuân, nghe hệt như tiếng quạ hồi nào đã từng vang lên trong thời thơ ấu
- giọng như nhắc nhở những dòng nước lũ mùa xuân, những buổi sáng
sương mù, những cơn giông đầu mùa hạ.