Cứ xem tình thế lúc này, có thể đoán rằng người đầu tiên nổ bùng ra
phải là Lêôn Tsorny. Hắn đã rút chiếc khăn mùi-xoa bẩn ra, bứt rứt vo
lại thành một cục và sau mỗi chén rượu lại chấm lên mũi, lên mắt. Quả
nhiên sự việc đã xảy ra đúng như vậy.
- Từ hồi ở Pari tôi đã bắt đầu tranh luận với bọn Bolsêvik các anh, -
hắn nói, giọng gắt gỏng, tay vung mấy con bài xòe rộng về phía Tsugai.
- Cuộc tranh luận chưa xong, và chưa có ai chứng minh được rằng Lê-
nin đúng cả. Thay cho nhà nước phong kiến - tư sản, mà lại lập nên một
nhà nước công nông!... Nhà nước nào chả là nhà nước! Chẳng qua một
chính quyền này thay một chính quyền khác. Cởi áo ông lớn ra, mặc áo
vải thô vào! thế mà lại tính chuyện xây dựng xã hội không giai cấp kia!
Hắn cười khúc khích từng tiếng ngắn và mau, chiếc mùi soa áp lên
đôi môi khô nẻ. Gương mặt Tsugai không thấy phản ánh một cảm xúc
nào. Anh chỉ nhìn hộp tôm hùm, kéo nó lại và lấy nĩa xóc một miếng rõ
to.
- Thế các ông đề nghị thế nào? Chế độ vô chính phủ, mẹ của trật tự
chứ gì?
- Phá hủy! - Lêôn Tsorny phều phào vào mặt Tsugai, hơi rượu sặc
sụa, và những chòm râu bạc bết lại thành cục của hắn dựng tua tủa lên
như chó lông xù -Phá hủy toàn bộ xã hội tội lỗi! Phá hủy không thương
tiếc, kỳ bằng địa thì thôi, không để lại một phiến đá nào... sao cho
không còn lấy một mầm mống độc địa nào có thể mọc trở lại thành nhà
nước, thành chính quyền, thành tư bản, thành đô thị, thành nhà máy...
- Thế ai sẽ sống trên cái khoảng đất trống ấy?
- Nhân dân!
- Nhân dân! - Makhnô rướn cổ về phía Tsugai quát lớn - Nhân dân tự
do!
- Ấy chết, khi bắt đầu mà đã quát tháo thì khi kết thúc rồi phải nổ
súng đấy. - Tsugai nói đoạn cầm chai rượu rót cho mọi người (Lêôn đẩy
chén ra, rượu đổ tung tóe) - Cứ thế mà phá sạch thì chẳng khó gì. Có
