Một tối nọ, trong căn nhà lán, Đasa đã đọc vở cho các diễn viên nghe
dưới ánh sáng tù mù của mẩu nến, mặt các diễn viên hiện lên mờ mờ
trong làn hơi thở tỏa ra như sương mù quanh họ. Gió nổi lên, lùa tuyết
vào các khe hở trên cánh cửa. Đasa đọc bằng một giọng trong trẻo,
sáng sủa, cố nhớ lại cách đọc của Bexxônôv ngày xưa để bắt chước:
dạo ấy mỗi khi đọc Bexxônôv lại luồn một bàn tay vào ức chiếc áo đuôi
én màu đen, giọng đọc cách vời thoát ra ngoài cuộc sống, và những từ
ngữ, như những hòn băng, được các nữ sĩ ngồi trên những chiếc ghế
bành đặt xung quanh vừa thở hổn hển vừa khát khao nuốt lấy.
Mới đọc được nửa vở Đasa đã hiểu ngay rằng vở kịch không được
ưa thích, tuy nàng đã bớt đi từng đoạn dài. Gần đến cuối, Đasa hối hả
đọc thật nhanh. Vở kịch đọc xong, nàng nói sau một phút im lặng nặng
nề:
- Đấy, vừa rồi là vở "Đạo tặc" của Siller mà ta sẽ dựng... Mấy người
đàn ông châm thuốc hút. Latughin nói khe khẽ:
- Có vẻ trí tuệ nhỉ. Lúc bấy giờ Kuzma Kuzmits lấy trong túi ra một
mẩu nến mới, thắp lên và đến ngồi cạnh Đasa.
- Các đồng chí ạ. Đarya Đmitrievna vừa giới thiệu tác phẩm với các
đồng chí, còn bây giờ tôi xin đọc nó lên. Cầm lấy cuốn sách trong tay
Đasa, ông ta bắt đầu đọc to, dùng giọng nói và vẻ mặt khi thì mô tả nỗi
đau khổ của lão bá tước Moor trước tội ác của con, khi thì rít lên phè
phè như rắn độc, mũi ông ta rúm ró lại, hai tròng đen đưa hẳn sang một
bên: "... Ta sẽ là một kẻ nhu nhược thảm hại, nếu ta không rứt được đứa
con trai yêu dấu ra khỏi tấm lòng cha này, dù cho có những sợi xích sắt
buộc nó vào tim ta... Ôi, lương tâm! Chẳng qua là thằng bù nhìn dọa
chim sẻ... Khôn sống mống chết, kể nào nổi được thì cứ nổi, kẻ nào
nặng thì cứ chìm... Và người nghe được trông thấy tận mắt con rắn độc
Frantx Moor. Nhưng rồi giọng Kuzma Kuzmits mạnh lên, ông lấy tay
xoa bù mái tóc cho lấp chỗ hói đi, đôi môi vều ra một cách dễ sợ, đôi
mắt sáng quắc lên vì một niềm phẫn nộ cao quý: "Ôi, người đời, người
đời! Ôi, những đứa con xảo trá, nham hiểm của loài cá sấu! Miệng thì
