Katya khoác áo lông ngồi trên chiếc đi văng ọp ẹp, đắm mình trong tâm
trạng tuyệt vọng.
Một hôm, có một người cao lớn đội mũ lông xù xì, áo va-rơi thắt nịt
ngang lưng, bước vào phòng trọ của nàng, chẳng buồn gõ cửa, rồi cất
giọng ồ ồ nói thẳng ngay vào việc:
- Cô còn ở đây à? Tôi có biết việc của cô. Cô đưa các thứ giấy tờ của
cô đây tôi xem thử... Đứng trước ngọn đèn đỏ cành cạch, ông ta xem
xét các giấy giới thiệu của Katya. Nàng tin tưởng nhìn gương mặt ngạo
nghễ, cương nghị, tuấn tú của người khách.
- Quân đốn mạt - ông ta nói. - toàn một lũ ăn hại, một lũ phá hoại...
Mai cô đến thành ủy gặp tôi thật sớm, ta sẽ liệu cách... Thôi, chúc cô
khỏe. Qua người ấy, Katya được cấp một số giấy dán tường và bút chì
lấy ở các kho ra, và cả một tủ sách trưng dụng của một ông chủ nhà
máy đường yêu chuộng văn chương, một nửa là sách tiếng Pháp. Mệt
nhọc hơn cả có lẽ là chuyến đi trở về với những của quý này trên toa
hàng hóa: cứ mỗi khi tàu hỏa đứng lại, lại có những gã mu-gích râu ria,
mắt long lên dữ tợn, vai mang những cái bị lớn, và những mụ đàn bà
hăng máu, người phình to bằng con bò vì giấu đủ các thực phẩm trong
áo và dưới váy. Đến nay, Katya cũng đã có được ít nhiều sức mạnh.
Nàng cũng chẳng đến nỗi là con mèo con yếu ớt tội nghiệp có cái lưng
mềm và đôi mắt xinh xinh, kêu rù rù trên giường của kẻ khác. Nàng bắt
đầu nhận thấy mình có được chút sức mạnh ấy từ cái tối mà Alekxêy
tuyên bố một cách sỗ sàng nàng là vợ chưa cưới của hắn. Hôm ấy
Katya đã nhìn vào cái cảnh sống yên ấm của một bà chủ hiệu nông thôn
mà người ta đã sắp sửa đưa nàng vào, và đã lùi lại, rùng mình ghê sợ
như một người trông thấy một cái huyệt đào sẵn chờ mình trên đường
đi. Đôi mắt háo hức, khao khát, long lanh rượu vôđka của Alekxêy ông
chủ, ông chồng - nàng cũng thấy nó giống một cái huyệt. Cả con người
nàng đã phẫn uất lên, đã nổi loạn, và điều đó đối với bản thân nàng
cũng bất ngờ và đáng hoan hỉ như cảm giác của người bình phục sau
một trận ốm kéo dài. Cũng một cách bất ngờ như thế, nàng đã quyết
