Kievna nhìn sát vào khuôn mặt nhẵn nhụi, không một nếp nhăn của
chàng. Chàng tiêu khiển cô y tá bằng những câu chuyện lịch sự và vô
nghĩa, và giữa những mẩu chuyện bâng quơ, chàng kể rằng trong trung
đoàn có một anh thượng úy Martynôv, nổi tiếng là người tin định mệnh.
Quả nhiên có những đêm, sau khi uống một cốc cô-nhắc, anh chàng
vượt qua hàng rào dây thép gai, đến gần sát công sự địch và chửi quân
Đức bằng bốn thứ tiếng, vừa rồi anh ta đã phải trả giá cái lối chơi
ngông của mình bằng một vết thương ở bụng. Êlizaveta Kievna thở dài
nói rằng Martynôv quả là một trang anh hùng. Jađôv cười nhạt:
- Xin lỗi, chỉ có những kẻ hám danh và những thằng ngốc, chứ chẳng
làm gì có anh hùng.
- Nhưng khi anh xung phong vào công sự địch, thì đó chẳng phải là
một hành động anh hùng hay sao?
- Trước hết người ta chẳng xung phong gì hết, chẳng qua người ta bị
bắt buộc phải xung phong, và những thằng nào chịu xung phong là
những thằng hèn. Dĩ nhiên có những người không bị ai ép buộc mà vẫn
liều mạng, nhưng đó là những người có một bản năng hữu cơ khiến họ
khát khao giết chóc - Jađôv gõ gõ mấy đầu móng tay cứng rắn xuống
bàn. - Nếu cô muốn thì có thể nói đó là những người đã đạt đến trình độ
cao nhất của ý thức hiện đại. Chàng nhỏm người lên lấy một hộp mứt
lớn ở đầu bàn kia lại mời Êlizaveta Kievna.
-Không, tôi không ăn đâu, - nàng nói, và cảm thấy tim mình đập
mạnh, toàn thân mềm nhũn - Thế còn anh thì sao? Jađôv cau lớp da trên
trán lại, mặt chàng hằn lên những nếp nhăn li ti rất bất ngờ, trông già
hẳn đi.
-Còn anh thì sao cái gì? - chàng xẵng giọng nhại lại - Hôm qua tôi
bắn chết một thằng Do Thái sau căn nhà kho. Cô muốn biết việc ấy có
thú vị hay không phỏng? Thật là ngớ ngẩn. Chàng cắn điếu thuốc lá
giữa hai hàng răng sắc nhọn và quẹt diêm. Mấy ngón tay dèn dẹt của
chàng cầm que diêm rất vững, nhưng ngọn lửa vẫn không đưa đúng vào
điếu thuốc lá, và rốt cục vẫn không châm được.
