cả mọi người, tất cả, không trừ một ai, cái chân lý hiển nhiên, đơn giản
này, và mọi người sẽ tin chàng: "Các bạn thấy đấy: không thể nào sống
thế này được nữa. Các quốc gia được xây dựng trên lòng căm thù, các
biên giới được vạch ra vì lòng căm thù, mỗi người trong các bạn đều là
một khối căm thù, một pháo đài chĩa súng ra khắp bốn phía. Sống mà
cứ thấy chật chội và sợ hãi. Cả thế giới đã ngạt thở trong căm thù, con
người tàn sát nhau, máu chảy thành sông, như thế chưa đủ hay sao?
Các bạn còn muốn rằng, ngay ở đây, từng nhà một, người ta cũng phải
tiêu diệt lẫn nhau nữa hay sao? Hãy tỉnh ngộ, hãy vứt bỏ vũ khí, hãy
xóa sạch các biên giới, hãy mở toang hết các cửa ra trước cuộc sống...
Loài người có thừa đất để trồng lúa mì, thừa bãi cỏ cho gia súc ăn, thừa
những sườn đồi để trồng nho... Những kho tàng trong lòng đất không
bao giờ cạn: sẽ có đủ chỗ cho tất cả mọi người. Chẳng lẽ các bạn không
thấy rằng các bạn vẫn đang chìm đắm trong đêm tối của những thế kỷ
đã qua từ lâu..."
Ở khu vực này của thành phố không thấy có xe ngựa thuê. Ivan Ilyits
lại qua sông Nêva và đi sâu vào những phố xép cong queo của khu
Pêterburgxkaia Xtôrôna. Vừa đi vừa nói to những ý nghĩ của mình lên,
rốt cuộc chàng lạc đường và cứ đi lang thang, hú họa trên những dãy
phố tối tăm và vắng vẻ, mãi cho đến khi ra đến bờ kênh xây nào đấy.
"Một cuộc đi dạo phi thường!" Ivan Ilyits đứng lại thở, cười một mình
rồi xem đồng hồ. Đúng năm giờ sáng. Từ sau một góc phố gần đấy, một
chiếc xe hơi lớn mui trần nhô ra, đèn không bật, bánh xe kêu kin kít
trên tuyết. Ngồi ở tay lái là một viên sĩ quan mặc chiếc áo ca-pốt phanh
ngực. Khuôn mặt xương xương của hắn tái mét, đôi mắt lờ đờ như mắt
người say rượu rất nặng. Sau lưng hắn là một viên sĩ quan khác đội mũ
lưỡi trai hất ngược ra sau gáy, hai tay giữ một cái bọc dài bằng cói che
lấp cả mặt hắn. Người thứ ba ngồi trên xe là một người mặc thường
phục, cổ áo bành tô bẻ đứng lên, đầu đội mũ chụp cao bằng da hải ly.
Hắn nhổm dậy nắm lấy vai người ngồi cầm lái. Chiếc xe hơi dừng lại
gần cái cầu con. Ivan Ilyits trông thấy cả ba người nhảy xuống tuyết. lôi
cái bọc ra, kéo lê nó mấy bước trên tuyết, rồi chật vật nhấc bổng nó lên,
