cảnh sát kỵ binh đứng trực, trên lưng những con ngựa hồng lông óng
ánh, nhảy nhót trên những bộ giò thanh tú. Một đội cảnh sát bộ binh
mặc áo ca-pốt đen bố trí xung quanh pho tượng Alekxandr Đệ Tam và
đứng từng tốp nhỏ trên quãng trường. Quanh nhà ga có những người
cô-dắc cưỡi ngựa đứng gác, gương mặt râu ria trông rất vui vẻ, mũ
chụp lông đội lệch hẳn sang một bên, một bó rơm lủng lẳng ở bên yên.
Phía đại lộ Nevxki thấp thoáng những chiếc áo ca-pốt màu xám bẩn của
binh sĩ trung đoàn Pavlôvxki.
Ivan Ilyits xách chiếc va ly nhỏ bước lên thềm nhà ga. Từ đây có thể
trông rõ suốt cả quãng trường.
Chính giữa quãng trường, trên một cái bệ đá hoa cương màu đỏ như
máu, trên lưng một con ngựa to lớn đang gục cái đầu bằng đồng đen
xuống vì sức nặng của người cưỡi, hoàng đế Alekxanđr ngồi yên, nặng
nề như sức hút của trái đất, đôi vai lừ lừ và cái mũ chụp tròn phủ tuyết
trắng xóa. Từ năm ngã phố, năm đám đông tiến về phía pho tượng
đồng, mồm la hét, huýt sáo và chửi bới.
Cũng như hôm qua ở trên cầu, binh lính và nhất là những tên cô-dắc
đang cưỡi ngựa đi sóng đôi về phía đám đông đang tiến lên từ khắp các
ngã đường đều trao đổi với nhau dăm câu chửi rủa và bông lơn. Các
nhóm cảnh sát, gồm toàn những người cao lớn và lầm lì, đều im lặng và
có vẻ phân vân rõ rệt. Ivan Ilyits biết rất rõ cái không khí lo âu trong
khi đợi lệnh xung trận: quân địch đã đến sát trước mặt, mọi người đều
501 biết rõ phải làm gì, nhưng cấp trên vẫn chần chừ chưa ra lệnh, và
những phút chờ đợi cứ kéo dài khắc khoải. Bỗng cánh cửa nhà ga mở
toang và một sĩ quan hiến binh mặc áo ca-pốt ngắn, đeo lon đại tá, mặt
tái nhợt bước ra thềm. Hắn rướn thẳng người, đưa mắt nhìn qua quảng
trường một lượt - đôi mắt màu sáng của hắn thoáng lướt qua mặt Ivan
Ilyits.. Hắn bước nhẹ nhàng chạy xuống bậc cấp giữa đám cô-dắc đang
rẽ ra hai bên, rồi nói mấy câu với viên đội trưởng cô-dắc, bộ râu cằm
nghển nghển lên. Viên đội trưởng mỉm một nụ cười méo xệch nghe hắn
nói, người ngả ngớn trên yên ngựa. Viên đại tá hất hàm về phía đại lộ
