Bên phải, phía bác sĩ đang nhìn, trên quảng trường nhô lên một cái
tháp đóng bằng gỗ chụp kín lên bức tượng Alekxanđr đệ Nhị, những lá
cờ cắm trên tháp đã bạc màu và rách tơi tả. Bên cạnh có đặt một khẩu
đại bác. Một tốp dân phố đang khuân đá lát đường, đào đất lên với một
mục đích gì đó rõ ràng là vô nghĩa lý. Trong tốp này có cả ông chủ lễ
Xlôvôkhôtôv, có cả ông trước bạ Misin - món trang điểm và niềm tự
hào của giới trí thức Xamara, có cả ông chủ hiệu thực phẩm Rômanôv,
có cả ông cựu ủy viên hội đồng tự quản nông phố Xtrambôv, có cả ông
trang chủ Kurôievđôv, rất đẹp lão, xưa kia đã từng là một ông lớn oai
vệ. Tất cả những người đó đều là khách chữa bệnh của Đmitri
Xtêpanôvits, và là bạn đánh bài của ông... Một người lính hồng quân
ngồi trên một súc gỗ hút thuốc, hai chân đặt hai bên, khẩu súng trường
chống ở giữa.
Bên kia sông Xamarka, đại bác vẫn nổ rền. Kính cửa sổ khẽ rung lên
rè rè. Nghe những âm thanh ấy, bác sĩ nhếch mép mỉm một nụ cười
hiểm độc, một bên mũi thở phì phì vào bộ ria bạc. Mạch ông ta đập một
trăm linh năm. Như thế nghĩa là chất men của xã hội cũ vẫn còn sống
trong ông. Nhưng hiện nay biểu lộ tình cảm ra bằng những dấu hiệu rõ
hơn nữa thì nguy hiểm lắm. Ngay trước mặt, bên kia đường trên những
tấm ván bịt lên cái quầy kính đã vỡ của hiệu kim hoàn Leđer có dán
một tờ lệnh của Ủy ban cách mạng dọa xử bắn các phần tử phản cách
mạng: tờ giấy trăng trắng ấy trông vướng mắt như một cái nhài quạt.
Trên dãy phố vắng tanh hiện ra cái bóng dáng kỳ quặc của một người
sợ sệt, đầu đội một cái mũ kiểu "trước che sau đậy" bằng thớ vỏ dừa,
mình mặc chiếc áo vét-tông bằng tuýt-xo may theo kiểu tiền chiến.
Người ấy đi mon men dọc bờ tường, phút phút lại giật mình nhìn
quanh, như có ai vừa nổ súng bên tai hắn. Những món tóc màu hung
của hắn rũ xuống tận vai, bộ râu đỏ trông như dán vào khuôn mặt dài
xanh lướt.
Đó là Gôvyađin, làm thống kê ở hội đồng tự quản nông phố, trước
kia đã từng cố gắng thức tỉnh trong Đasa một "con thú xinh đẹp" mà
