thắp đèn lên. Thỉnh thoảng lắm mới nghe tiếng bước chân của một
người qua đường.
Đasa nghĩ: rồi đây sẽ ra sao nữa? Đến bao giờ cái tình trạng mụ mằn
ngưng trệ này mới chấm dứt? Chẳng bao lâu nữa sẽ sang thu, mùa mưa
sẽ đến, gió rét sẽ lại rít trên các mái nhà, củi thì không có. Áo choàng
lông đã bán đi rồi. Có lẽ Ivan Ilyits sẽ về... Nhưng rồi lại vẫn cái tình
trạng buồn chán ấy, lại phải sống cuộc đời thừa như cũ.
Làm sao có được đủ sức để lay chuyển cái tình trạng mụ mằn liệt tê
này, đi cho khỏi cái nhà đang chôn sống đời nàng, đi cho khỏi cái thành
phố đang hấp hối này!... Lúc bấy giờ sẽ diễn ra một cái gì mới mẻ trong
cuộc sống... Lần đầu tiên trong năm ấy Đasa đã nghĩ đến một cái gì
"mới mẻ". Càng bất chợt thấy mình có ý nghĩ này, nàng ngạc nhiên, bồi
hồi xúc động như thể sau tấm màn của nỗi chán chường vô vọng đã hé
ra những hồi quang của một khoản rộng bao la tràn đầy ánh sáng -
khoảng rộng mà nàng đã có lần mơ thấy trên chuyến tàu thủy trên sông
Volga.
Và từ đấy bắt đầu những ngày buồn bã nhớ nhung: nàng bắt đầu thấy
nhớ Ivan Ilyits, nàng thấy thương chàng với một nỗi xót xa mới mẻ nỗi
xót xa của một người em gái. Nàng xót xa nhớ lại những sự săn sóc ân
cần và nhẫn nại của chàng, cái tính đôn hậu thật thà của chàng mà xét
cho cùng chẳng hề làm phiền ai cả.
Đasa lục trong tủ sách tìm ra ba tập thơ bìa trắng của Bexxônôv -
một kỷ niệm đã phai nhòa từ lâu. Nàng đọc những bài thơ ấy vào lúc
chiều tà, trong im lặng, khi những con én bay qua ngoài cửa sổ như
những mũi tên. Trong những câu thơ ấy nàng tìm thấy những lời nói về
nỗi buồn của nàng, về cảnh cô đơn, về làn gió tối tăm sẽ thổi hun hút
trên mộ nàng... Đasa mơ mộng một lát, rồi khóc, Sáng hôm sau nàng
mở hòm lấy tấm áo cưới sực mùi băng phiến ra và bắt đầu chữa nó lại.
Cũng như hôm qua, én bay vun vút ngoài cửa sổ, mặt trời chiếu xuống
một ánh sáng nhợt nhạt. Trong cõi im lặng, thỉnh thoảng lại nghe vang
lên những tiếng ì ầm thưa thớt, đôi khi có tiếng gì răng rắc, tiếng một
