phào thêm vài câu về nỗi "các anh cứ thử đổ mồ hôi mươi năm bên lò
máy mà xem", hắn ta vội tụt xuống hầm máy để tránh mọi sự bất trắc.
Saryghin thản nhiên xoa dịu làn sóng giận dữ đang dâng lên. Anh ta
nói: "Quả nhiên trong đám chúng ta cũng có những đồng chí có thói
nhuộm móng tay, nhưng đó là những cặn bã. Họ sẽ chẳng ra gì đâu.
Cũng có những đồng chí bị bọn xã hội cách mạng nhồi sọ. Nhưng nhìn
chung, tất cả giới thủy thủ đều một lòng hiến thân cho cách mạng. Còn
về tài năng thì phải quên đi. Phải thuần phục nó. Sau này trong chúng ta
ai còn sống thì sẽ tha hồ chơi. Riêng tôi thì tôi chẳng hy vọng sống
sót..."
Saryghin lắc lắc mái tóc quăn tít. Trong mấy phút có thể nghe nước
vỗ róc rách dưới lái tàu Những lời lẽ nghiêm khắc ấy đã có tác dụng tốt
đối với người nghe. Người Nga làm gì cũng thích đưa lên đến tột điểm:
đã chơi thì phải chơi cho trời long đất lở ra; đã đánh nhau thì phải đánh
thục mạng, không còn sợ gì hết. Cái chết có đáng sợ là vào những ngày
bình thường, những khi trời mưa dầm dề không biết bao giờ mới ngớt,
còn trong lửa chiến đấu ác liệt, trong khi làm việc lớn, cái chết chỉ làm
cho họ thêm cay cú, ở đây họ không còn chút gì e dè nữa, miễn là được
cảm thấy cuộc sống hừng hực lên như ngày hội; và nếu một viên đạn
bắn trúng anh, một mũi lê đâm suốt ngực anh, thì như thế có nghĩa là
anh đã vấp ngã, dang rộng chân tay nằm giữa thảo nguyên, vĩnh viễn
say khướt cò bợ vì đã nhấp thứ rượu mạnh nhất trên thế gian này.
Thủy thủ rất vừa lòng khi nghe Saryghin nói là mình không tính
chuyện sẽ còn sống đến ngày chiến thắng. Và họ tha thứ cho anh cái
giọng sách vở cũng như cái thái độ tự tin của tuổi trẻ, và ngay cả cái
mũi hếch của anh họ trông cũng có vẻ thích hợp. Saryghin nói về chính
sách độc quyền lúa mì, về cuộc đấu tranh giai cấp ở nông thôn, về cách
mạng thế giới. Người thợ máy có bộ màu xám xanh lim dim đôi mắt,
đan mấy ngón tay để lên bụng, gật gù ra vẻ tán đồng, nhất là ở những
chỗ Saryghin rối trí quay ra diễn đạt một cách mù mờ. Anixya
Nazarôva, mới được đưa xuống làm đầu bếp cho tàu trong chuyến đi
