giới quý tộc Nga vẫn luôn luôn ấp ủ ngay trong những thời kỳ khó khăn
nhất. Chàng nhớ lại những con người thuộc đủ các hạng đã từng gặp
trong phòng mắc áo của khách sạn: đó là những người đã mất diện mạo
xã hội một cách cực kỳ nhanh chóng: phải căn cứ vào những bộ khuy
mang tộc hiệu và những cái mũ lưỡi trai của họ mới đoán được rằng
người này là một công tố viên đang bám riết lấy một thằng nhãi ranh
trâng tráo nào đấy - một tên đầu cơ may mắn - ra sức nài hắn mua cho
một cái đồng hồ vỡ, còn người kia là một ông trưởng phòng thuế trực
thu, tóc bạc, tay chống gậy, lúc nào cũng ho hen; ông này hình như đã
phát mại hết đồ đạc, chỉ còn biết đưa đôi mắt ghen tị nhìn những cuộc
mua bán lắm tiền, những bàn tay thoăn thoắt xỉa đếm những tờ giấy bạc
kêu sột soạt...
Những tên đầu cơ tháo vát ăn mặc bảnh bao bay vút qua những
khung cửa lễ trưng, mấy ngón tay vung lên liến thoắng, đôi mắt đảo lia
lịa, xúm xít lại từng cụm nói thì thầm với nhau những gì có vẻ hồi hộp
lắm, rồi lại lao ra phố, như những Hermex có cánh - những ông thần
của thương mại và lợi nhuận. Trong phòng mắc áo có thể hỏi han về
đường đi lối lại của các chuyến vận tải hàng hóa nhà nước, về chuyện
thùng chứa dầu máy bị đánh cắp, về giá cả đồng đô la mỗi ngày lên
xuống đến mấy lần, tùy theo những cuộc phản công của Đức hay của
Pháp trên mặt trận phía Tây, nhưng đây đã là những việc nghiêm trang
rồi... Bọn đầu cơ cỡ nhỏ trong phòng mắc áo tản ra hai bên, những đôi
mắt hấp háy vì hồi hộp dồn vào một con người "cỡ bự"...
Đĩnh đạc và ung dung, con người "cỡ bự" ấy bước vào, mình mặc
một chiếc áo bành tô rất dài, đầu đội mũ lưỡi trai kiểu nhỏ hay mũ
nhung hất ngược ra sau gáy, tay cầm ô, râu cằm vuốt ngược lên hai bên
má: đối với bộ râu bất khả xâm phạm này, mỗi khi muốn tập trung tư
tưởng chỉ có thể dùng mấy ngón tay tách ra một sợi mà vê thôi. Đôi
mắt hắn phản ảnh một cuộc sống tinh thần căng thẳng tách ra ngoài
những chuyện vặt vãnh tầm thường, vì chưng hắn là một nhà tư tưởng:
