áp dụng chế độ dân chủ. Từ nguyên lý đó, ông này cho rằng, “trình độ dân
trí Việt Nam hiện còn thấp nên chỉ có thể áp dụng chế độ dân chủ một cách
hạn chế. Nếu thoáng quá dễ dẫn đến bạo loạn?!”
Ông này cũng thường xuyên nói với tôi về bài học từ các con rồng châu Á,
họ đã duy trì chế độ quân chủ nghiêm ngặt trong nhiều năm, khi đạt được
những bước tiến về kinh tế họ từng bước mở rộng dân chủ. Đó là các bước
đi mà Việt Nam đang học tập. Sau này khi có điều kiện đọc một số tài liệu
về các nước, thông qua các website bằng tiếng Anh và tiếng Việt, hỏi
chuyện các cán bộ ngoại giao đã từng sống ở đó, đi thăm một số nước, tôi
mới nhận ra một điều, thực tiễn ở các nước “con rồng” châu Á không phải
hoàn toàn như những thông tin mà chúng ta đang có.
Do xuất phát điểm thấp, lại chịu sự ảnh hưởng nặng nề của nền văn minh
châu Á, nhân quyền và sinh hoạt dân chủ của Hàn Quốc, Hồng Kông, Ðài
Loan, và Singapore, không thể so sánh được với các quốc gia phương Tây
và cũng không phản ảnh trung thực với những điều ghi trong hiến pháp.
Tuy nhiên vào thời điểm bắt đầu đổi mới, những điều kiện này đã được
phát triển hoặc cải thiện hơn cả điều kiện kinh tế.
Trường hợp của Hàn Quốc chẳng hạn, từ lúc Lý Thừa Vãn bắt đầu cầm
quyền (1948), Hàn Quốc đã áp dụng một thể chế độc tài khắt khe. Nhiều
quyền tự do của người dân đã bị hạn chế với lý do là để bảo vệ an ninh
quốc gia. Nhiều vụ vi phạm nhân quyền, dân quyền đã xảy ra, khiến đã
xuất hiện sự bất mãn trong quần chúng. Ông Lý có lý do để bào chữa cho
sự mất dân chủ này là phải giữ ổn định tình hình để Bắc Triều Tiên không
thể lợi dụng thời cơ tiến hành xâm lược.
Tuy nhiên, không thể cứ vin vào ổn định chính trị để vi phạm nhân quyền.
Giới sinh viên là thành phần trẻ và cấp tiến đã phản ứng quyết liệt. Ngày
19/4/1960, sinh viên Seoul đã nổi loạn đòi dân chủ hóa khiến tổng thống
Lý Thừa Vãn- người đã khai sinh ra Ðại Hàn Dân Quốc, buộc phải từ chức
Tổng thống vào tháng Tư 1960, sau đó ông phải đi lánh nạn tại Hawai.
(Ngày 6 tháng 11 năm 1958, Lý Thừa Vãn, đã sang thăm miền Nam Việt-
Nam. Trong dịp này ông đã tuyên bố rằng tổ tiên ông là người Việt. Chi
tiết lịch sử này sau này đã được con cháu họ Lý ở Hàn Quốc xác nhận lại