Không có câu chuyện nào nữa, bây giờ dì Báu bảo tôi, đôi tay của dì nói
nhanh hơn. Đến giờ ăn sán rồi đấy và chúng ta phải cầu khấn tổ tiên trong
khi miệng chúng ta chưa bị tanh tao. Dì tìm lại mảnh giấy trên mặt tủ gấp
làm đôi rồi nhét vào kẽ giầy. Chúng tôi mặc những chiếc áo bông trần ấm
áp rồi bước ra ngoài hành lang hun hút gió. Không khí đượm mùi than của
các bếp lò đang đỏ lửa ở hai dãy nhà phụ chạy dọc sân. Tôi thấy người đầu
bếp già đang bơm nước bằng cái bơm quay tay cạnh giếng. Tôi nghe một
người thuê nhà đang la mắng cô co dâu lười nhác. Tôi đi ngang qua phòng
mà mẹ tôi và em Cao Linh cùng ở, cả hai vẫn còn đang ngủ. Chúng tôi vội
vã đi về phía căn phòng nhỏ quay mặt về hướng Nam, đó là từ đường của
gia tộc. Ở ngưỡng cửa, dì Báu nhìn tôi nhắc nhở: Hãy tỏ ra tôn kính tổ tiên.
Bỏ dép ra. Chỉ còn mang vớ, tôi líu ríu bước đi trên sàn nhà lạnh buốt.
Ngay lập tức chân tôi buốt nhói vì cái lạnh như kim châm chạy dọc ống
chân xuyên suốt châu thân và thoát ra đàng mũi. Tôi bắt đầu run rẩy.
Bức tường trước mặt tôi treo kín những cặp liễn, tác phẩm của các bậc đại
nho viết tặng dòng họ tôi trong suốt 200 năm qua. Tôi đã học đọc được một
bức liễn, đó là một câu thơ "Bóng cá lao vun vút dưới dòng sâu", nghĩa
bóng là mực của chúng tôi đen, đẹp và viết rất trơn. Trên bàn thờ dài có hai
bức tượng, ông Thọ với bộ râu dài trắng phau đổ xuống như nước, và Phật
Bà Quan Âm, khuôn mặt mịn màng, siêu thoát. Đôi mắt đen của Ngài nhìn
vào mắt tôi. Đôi tai của Ngài chỉ lắng nghe nỗi khổ đau và lời nguyện cầu
của phụ nữ, dì Báu nói thế. Quanh hai bức tượng là bài vị thờ tổ tông nhà
họ Lưu, trên khuôn mặt tạc bằng gỗ của từng người có khắc tên họ. Không
phải tất cả những người đã khuất của dòng họ Lưu đều có mặt tại đây, dì
Báu có lần bảo tôi, chỉ có những người mà gia đình tôi cho là quan trọng
nhất. Nhành phụ hoặc những người thuộc họ ngoại bị tống vào một cái
rương hoặc bị quên lãng.
Dì Báu thắp mấy nén nhang. Dì thổi vào ngọn lửa cho đến khi đầu cây
nhang chi còn là những đốm sáng. Chẳng mấy chốc khói nhang bốc lên…
làm rối loạn nhịp thở, lời cầu nguyện trong đầu và trong cái làn khói bàng
bạc này tôi nghĩ là các hồn ma sẽ đánh tôi ngã xuống, mang tôi đi theo họ
