lời từ biệt và thề nguyện, lúc chiếc xe chàng rời khỏi chỗ, tôi đã kinh hoàng
thét lên: "Machây chàng ơi, đừng đi ! . Một nỗi tuyệt vọng chế ngự hồn tôi.
Chàng dừng xe, nhảy xuống đất, ôm lấy tôi an ủi. Chàng gieo vào lòng tôi
bao niềm tin tưởng, đến nỗi phút chia ly cuối cùng tôi đã giã biệt chàng với
một nụ cười. Cha tôi làm dấu thánh cầu phúc cho chàng. Nhưng chàng
càng khuất dần, nỗi tuyệt vọng lặng thầm càng trỗi dậy trong tim tôi. Bức
màn đen càng đổ xuống bưng kín mắt tôi. Và khi xe chàng khuất hẳn sau
chỗ đường ngoặt, tôi ngã gục xuống không hề hay biết gì nữa ! ".
Xtefchia Rudexka đưa tay lau trán.
- Chắc hẳn đó là lần cuối cùng ... họ được thấy mặt nhau, - nàng thì thầm
bằng đôi môi tái nhợt.
Những trang tiếp theo tràn ngập nỗi buồn: Những bức thư của chàng trai
được dán riêng, những bức thư rất tình cảm, chàng trai vẫn thề nguyền yêu
cô gái trọn đời. Nhiều trang nhật ký tái diễn tả nỗi nhớ nhung và oán trách
của vị hôn thê trẻ tuổi. Các chương mỗi lúc một ngắn hơn, buồn bã hơn.
Đôi chỗ những trang giấy vơlanh còn hoen dấu lệ không phai mờ sau ngần
ấy tháng năm. Những bức thư của chàng trai không tới nữa. Tiếp theo vài
trang buồn thảm nữa, rồi Xtefchia bắt gặp một bức thư ngắn ngủi viết bằng
chữ xa lạ được dán kèm vào sổ, đóng khung chung quanh bằng mực đen,
hẳn là do chính tay bà ngoại nàng. Đó là thư của ông chú chàng trai, Xezar
Mikhorovxki, người đỡ đầu chàng đại công tử Machây. Bằng những lời lẽ
lạnh lùng, ông ta báo cho cô gái Xtefchia Korvitrúpna biết sự hứa hôn với
Machây đã bị bải bỏ - với sự đồng ý và ưng thuận của chàng trai. Lý do
chính được ông ta đưa ra là sự thiếu môn đăng hộ đối và khác biệt đẳng
cấp. Vả chăng, ông ta cũng chẳng cần phải phân trần gì nhiều. Trong những
dòng do chính tay chàng Machây ghi thêm phảng phát nỗi xấu hổ, thậm chí
cả nỗi buồn - nhưng cũng không còn gì khác nữa. Đại công tử Mikhorovxki
gửi trả lại chiếc nhẫn đính hôn, chàng nói thêm rằng số phận chia cắt mối
tình của hai người không cách gì cưỡng nỗi. Chàng không dám chúc gì cho
tương lai, cũng không gọi định mệnh là kẻ chủ yếu gây lỗi. Chắc chàng
hiểu được rằng chính chàng đã làm thương tổn trái tim cô gái, chàng không
muốn dùng những cách tránh né ấy để làm khổ cô thêm.