lún sâu trên chiếc đi văng bọc da, sẽ chẳng ai nghi ngờ gì sất. Nhưng chui vào đó
không dễ, một tay bảo vệ đang ngồi trên băng ghế ngay đối diện, quay lưng lại
đám xe đạp. Tôi hình dung cảnh mình bước lên bậc gác chân, lóng ngóng trong
chiếc áo khoác cổ lông, còn anh ta, bắp chân nịt trong quần da bó, ngả chiếc mũ
lưỡi trai và khúm núm mở cửa xe...
Trong một khắc, tôi tập trung vào chiếc Obeissante mười hai chỗ, đời 1872,
phương tiện vận chuyển có bánh răng đầu tiên của Pháp. Nếu chiếc Peugeot là
một căn phòng, thì đây là cả một tòa dinh thự. Nhưng đừng hòng bước chân vào
đó mà không gây chú ý. Thật khó ẩn nấp khi chỗ trốn là những bức hình đang
được triển lãm.
Tôi băng qua sảnh lại, ở đó có bức tượng Nữ thần Tự do, “éclairant le
trên chiếc bệ cao ít nhất hai mét mang hình dáng một mũi tàu nhọn
hoắt. Trong bệ có một dạng chòi gác mà từ đó có thể chiêm ngưỡng cảnh tầm sâu
của bến cảng New York qua cửa sổ mạn tàu. Một điểm quan sát tốt vào nửa đêm,
bởi vì qua bóng tối có thể nhìn về bục ca đoàn ở tay trái và gian giữa bên tay
phải, lưng bạn thì đã có một pho tượng Gramme bằng đá kỳ vĩ bảo vệ, tượng này
đứng ở cánh ngang và quay mặt về những hành lang khác. Khốn nỗi, dưới ánh
sáng ban ngày, bạn có thể nhìn rõ mồn một từ bên ngoài vào chòi gác, và một khi
khách tham quan ra về hết, tay bảo vệ nào đó có thể tuần tra như thường lệ và ghé
mắt ngó qua để cẩn tắc vô áy náy.
Tôi không còn nhiều thời gian: năm rưỡi họ sẽ đóng cửa. Tôi xem nhanh lối
đi bộ. Không động cơ nào hữu dụng hết. Cả động cơ tàu thủy to vĩ đại bên phải,
chút di thể của một chiếc Lusitania bị sóng biển nhấn chìm nào đó, cả động cơ
gas hoành tráng của Lenoir với bộ bánh răng phong phú. Trên thực tế, giờ khi ánh
ngày đang nhạt dần, bàng bạc xuyên qua những ô kính cửa sổ màu xám, tôi lần
nữa thấy run rẩy trước viễn cảnh phải ẩn náu giữa những con thú này, tôi khiếp sợ
phải chứng kiến chúng bật sống dậy trong đêm tối, lừng lững hồi sinh trước ánh
đèn pin của tôi. Tôi khiếp sợ cảnh chúng phì phò, sợ hơi thở nặng nề, đậm mùi
địa khí của chúng, những bộ xương không thịt da, phủ tạng rít ken két và đầy dãi
nhớt dầu mỡ đen đúa bốc mùi nồng nặc. Làm sao tôi có thể chịu đựng nổi ở giữa
cái chuỗi kết hợp hôi hám của những bộ phận sinh dục diesel và những âm đạo
chạy bằng tuốc-bin, những cổ họng vô cơ đã từng phun lửa, phì hơi, gầm rít, và
biết đâu sẽ lại như vậy trong chính đêm Hạ chí ấy? Hoặc biết đâu chúng sẽ kêu
vo vo như những con bọ vừng hay kêu ong ong như ve sầu giữa những hiện thân
xương xẩu của công năng thuần túy, trừu tượng, những cỗ máy tự động có khả
