Hãy bắt đầu từ tôi.
Đấy: Halwai, tên tôi, có nghĩa là “người làm bánh kẹo”.
Đó là giai cấp của tôi - số phận của tôi. Mọi người ở Bóng tối nghe đến tên
ấy là biết ngay tất tần tật về tôi. Bởi vậy mà anh Kishan và tôi đi đến đâu là
xin được việc làm ở cửa hàng bánh kẹo đến đó. Chủ quán nghĩ, À chúng
thuộc giai cấp Halwai, làm bánh pha trà đã có sẵn trong máu chúng.
Nhưng nếu chúng tôi thuộc giai cấp Halwai thì tại sao bố tôi không làm
bánh kẹo mà lại đi làm phu xe? Tại sao tôi trải qua những ngày tháng đập
than và lau bàn, thay vì ăn gulab jamuns
muốn, tại nơi mình chọn? Tại sao tôi lại gầy tong, đen nhẻm và láu cá chứ
không tròn trịa, bơ sữa và sáng láng như một đứa bé được nuôi lớn bằng
bánh kẹo?
Chuyện là, đất nước này, trong những tháng ngày huy hoàng nhất, khi là
dân tộc giàu nhất trái đất, từng giống như một cái vườn thú. Một vườn thú
sạch sẽ, ngăn nắp, gọn gàng. Ai ở yên chỗ nấy, người người hạnh phúc.
Người thợ kim hoàn ở đây. Người chăn bò ở đây. Địa chủ ở kia. Người
được gọi là Halwai thì làm bánh kẹo. Người được gọi là gã chăn bò thì chăn
bò. Những kẻ tiện dân thì hót phân. Địa chủ rất tử tế với nông nô của mình.
Đàn bà trùm đầu bằng khăn mạng và nhìn xuống đất khi nói chuyện với đàn
ông lạ.
Rồi sau đó, nhờ tất cả những chính trị gia ở Delhi, vào ngày mười lăm
tháng tám năm 1947 - ngày người Anh ra đi - những cái lồng được xổ tung;
những con vật tấn công và xâu xé lẫn nhau, luật rừng thay thế luật vườn
thú. Những kẻ hung ác nhất, háu đói nhất, đã ăn tươi nuốt sống kẻ khác, và
trở thành những kẻ bụng to. Không cần biết là đàn bà, tín đồ Hồi giáo hay
tiện dân: bất kì ai có cái bụng to đều lên hương. Ông cụ thân sinh của bố tôi
hẳn là một Halwai chân chính, một người làm bánh kẹo, nhưng khi ông
thừa kế cửa hàng bánh kẹo, một thành viên thuộc tầng lớp khác hẳn đã
cuỗm nó từ tay ông với sự trợ giúp của cảnh sát. Bố tôi không có cái bụng
