Chương 11
TĂNG QUYỀN LỰA CHỌN GIÁO
DỤC
Năm 1944, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã đưa “quyền
được hưởng một nền giáo dục tốt” vào đạo luật được ông gọi là “Đạo
luật thứ hai về Quyền Con người” để thúc đẩy an sinh xã hội và phù
hợp với nền dân chủ hiện đại. Đa số dân Mỹ tin rằng con em họ có
quyền thừa hưởng một nền giáo dục tốt, theo một cuộc tổng điều
tra toàn quốc tại thời điểm đó. Nhưng rồi cuộc điều tra không
mang lại kết quả nào vì người ta nhận ra họ cần phải làm gì mới có
được quyền đó.
Lựa chọn giáo dục trở thành một vấn đề gây phân cực mạnh mẽ
trong chính trường Mỹ. Theo nhà kinh tế học tự do Milton
Friedman, cách tốt nhất để cải thiện giáo dục là thông qua cạnh
tranh. Nếu các trường học cạnh tranh với nhau, bọn trẻ sẽ là người
hưởng lợi và những người kém may mắn nhất cũng có cơ hội. Các
gia đình khá giả đã có lựa chọn giáo dục cho con em họ tại các trường
tư. Nếu chúng ta trao cho cha mẹ những tấm phiếu tự chọn trường
thì những đứa trẻ xuất thân từ các gia đình nghèo khó gần như sẽ
có cơ hội ngang bằng với những đứa trẻ con nhà trung lưu hoặc quý
tộc. Vậy bọn trẻ nghèo có nên được trao quyền lựa chọn học hành
ngang bằng với bọn trẻ có đủ điều kiện tài chính hay không?
Những người phê phán nói rằng một chính sách như thế sẽ tấn
công vào hệ thống trường công vốn làm cho nước Mỹ trở nên vĩ đại.
Họ e rằng các trường công lập, vốn phục vụ đa dạng người học và
cho họ có cơ hội học tập ngang nhau, sẽ mất cả người học lẫn tiền
bạc. Đó là chưa kể chế độ phiếu tự chọn trường rốt cuộc lại là một
