thường nghĩ đến thắng lợi hơn là thất bại, và rất ít người lại đánh giá mình
đúng với khả năng thật sự mà họ có.
Ai cũng muốn mình có dịp may làm giàu. Điều này có thể được thấy
rõ qua xổ số. Thế giới đã không bao giờ và sẽ không bao giờ thấy có một
loại xổ số hoàn toàn công bằng, không chút vụ lợi, vì nếu như thế thì người
tiến hành xổ số sẽ chẳng có chút lợi lộc gì. Trong các cuộc xổ số của nhà
nước, các vé xổ số thật sự không đáng với giá trị mà người mua phải trả,
song các vé đó còn được bán trên thị trường với giá tăng thêm 20, 30, 40%.
Nhu cầu mua vé, dù với giá cao hơn giá quy định, cũng chỉ để thỏa mãn
niềm hy vọng hão huyền là muốn được giải lớn. Những người tỉnh táo nhất
chưa chắc đã coi xổ số là trò ngu xuẩn – chỉ một số tiền nhỏ để có cơ may
vớ được 10 hoặc 20 ngàn bảng Anh, mặc dầu họ biết rằng ngay số tiền nhỏ
đó có lẽ cũng nhiều hơn 20% hoặc 30% so với giá trị của cơ may đó. Trong
cuộc xổ số mà không có giải thưởng nào vượt quá 20 bảng Anh, mặc dầu
về nhiều mặt khác cuộc xổ số này còn gần với sự công bằng nhiều hơn là
xổ số của nhà nước, người ta thường ít mua vé số loại này. Để có dịp may
trúng những giải lớn, một số người mua một số vé và nhiều người khác lại
mua rất nhiều vé của cùng một loại. Trong môn toán học chưa có một giả
định nào chắc chắn hơn là càng mua nhiều vé, thì càng chắc thua hơn. Liều
lĩnh bỏ tiền mua vé số, chắc chắn sẽ bị mất tiền và càng mua nhiều vé bao
nhiêu, sự mất tiền đó lại càng chắc chắn bấy nhiêu.
Người ta thường đánh giá thấp khả năng thua thiệt và ít khi đánh giá
cao hơn giá trị thực sự của khả năng đó. Chúng ta có thể biết được điều này
từ tiền lời rất vừa phải của công ty bảo hiểm. Để có thể ký hợp đồng bảo
hiểm chống hỏa hoạn hoặc tai nạn trên mặt biển chẳng hạn, tiền đóng bảo
hiểm chung phải đủ để đền bù cho số thiệt hại chung, để trả tiền chi phí về
quản lý công ty, và phải thu được một số tiền lời tương xứng với số tiền
vốn bỏ ra. Người nào không đóng quá số tiền bảo hiểm đó tất nhiên không
trả quá giá trị thực của sự rủi ro xảy ra, hoặc cái giá thấp nhất mà anh ta
mong có thể bảo hiểm rủi ro một cách hợp lý. Mặc dù nhiều người kiếm
được ít tiền nhờ bảo hiểm, nhưng rất ít người đã làm giàu, và chỉ xét từ khía
cạnh này mà thôi người ta thấy khá rõ là cán cân lỗ lãi bình thường trong
